Với sự phát triển không ngừng của công nghệ số thì bộ máy quản lý hành chính nhà nước ngày càng được nâng cao phát triển cả về công nghệ cũng như trình độ của cán bộ, công chức, bắt kip xu hướng phát triển của thế giới.
Thời đại công nghệ số cán bộ, công chức Nhà nước là những người vận hành hệ thống hành chính, không chỉ làm việc với giấy tờ, bút mực hay những quy trình truyền thống họ phải trở thành những “lập trình viên” của bộ máy công quyền biết cách tối ưu hóa quy trình, tận dụng sức mạnh của dữ liệu và tự động hóa để xây dựng một chính phủ thực sự thông minh.
Hình ảnh minh họa
Công chức không phải lập trình bằng code mà bằng “tư duy công nghệ”
Một lập trình viên khi viết phần mềm sẽ tìm cách loại bỏ các đoạn code thừa, tối ưu thuật toán để phần mềm chạy nhanh hơn. Một công chức Nhà nước của thời đại số cũng cần có tư duy tương tự: lược bỏ những thủ tục không cần thiết, rút ngắn quy trình xử lý, giảm tối đa thời gian chờ đợi của người dân. Hãy tưởng tượng một công chức tiếp nhận hồ sơ thủ tục hành chính nếu vẫn xử lý hồ sơ theo cách thủ công từng bước một chờ từng cấp duyệt thì quy trình sẽ chậm chạp, dễ sai sót nhưng nếu công chức đó biết ứng dụng tự động hóa quy trình, hồ sơ có thể được xét duyệt chỉ trong vài giây thay vì vài ngày. Công chức không cần biết viết phần mềm nhưng họ cần hiểu công nghệ có thể thay đổi cách vận hành công việc như thế nào. Công chức không chỉ là người nhập dữ liệu vào hệ thống mà phải là người biết cách để hệ thống phục vụ mình tốt hơn.
Từ người xử lý thủ tục thành người kiến tạo những giải pháp
Trong một hệ thống máy tính nếu gặp lỗi lập trình viên sẽ tìm cách debug (sửa lỗi) để phần mềm chạy trơn tru hơn. Trong bộ máy hành chính, công chức cũng phải có tư duy: nếu quy trình chậm hãy tìm ra điểm nghẽn và tối ưu hóa nó. Nếu người dân phải chờ đợi lâu để nhận kết quả có thể vấn đề nằm ở việc chưa có hệ thống phản hồi thời gian thực. Nếu các phòng ban không phối hợp nhịp nhàng, có thể do thiếu một nền tảng làm việc chung. Nếu dữ liệu trùng lặp, sai lệch, có thể vì chưa có cơ chế đồng bộ thông tin giữa các cơ quan. Một công chức số không phải là người chờ phần mềm đến tay mình để sử dụng mà là người chủ động đặt câu hỏi: Làm sao để công nghệ giúp tôi làm việc tốt hơn?
Bộ máy hành chính giống như một hệ điều hành và công chức chính là những lập trình viên nâng cấp nó
Hãy tưởng tượng bộ máy hành chính như một hệ điều hành (OS) nếu không được nâng cấp nó sẽ trở nên chậm chạp, dễ lỗi, khó sử dụng. Muốn chính phủ số vận hành trơn tru từng mắt xích trong hệ thống – thì từng công chức – phải tự nâng cấp mình. Những “bản nâng cấp” mà mỗi công chức có thể cần có:
+ Tư duy dữ liệu: Thay vì làm việc dựa trên cảm tính hãy để dữ liệu dẫn đường. Một cán bộ tài chính phải biết phân tích dữ liệu thu chi để tối ưu ngân sách. Một thanh tra phải biết sử dụng dữ liệu để phát hiện sai phạm.
+ Kỹ năng sử dụng công cụ số: Không thể có chính phủ điện tử nếu công chức vẫn loay hoay với bảng tính Excel cơ bản hay e ngại sử dụng các hệ thống phần mềm mới.

Hình ảnh tư liệu trên mạng.
+ Khả năng tự động hóa: Nếu một công việc có thể được phần mềm xử lý nhanh hơn con người thì hãy để phần mềm làm thay. Công chức phải biết cách tận dụng các công cụ tự động hóa thay vì làm mọi thứ thủ công.
+ Bảo mật và an toàn thông tin: Công chức không chỉ làm việc với dữ liệu của riêng mình mà còn với dữ liệu của hàng triệu công dân, chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể gây hậu quả lớn.
AI và tự động hóa – Khi công chức phải “tái lập trình” chính mình
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi thế giới và công chức không nằm ngoài vấn đề này. Những công việc lặp đi lặp lại sẽ được AI xử lý và công chức phải tập trung vào những công việc đòi hỏi tư duy và ra quyết định, thể hiện ở việc:
+ AI có thể tổng hợp báo cáo nhanh hơn con người nhưng chỉ công chức mới có thể phân tích và đưa ra quyết sách phù hợp.
+ AI có thể phát hiện gian lận trong giao dịch công nhưng công chức vẫn phải là người đánh giá mức độ vi phạm và xử lý.
+ AI có thể hỗ trợ chatbot trả lời thắc mắc của người dân nhưng công chức vẫn phải đảm bảo tính chính xác của thông tin.
Công chức không cần sợ AI sẽ thay thế mình, mà phải đặt câu hỏi: Tôi có thể sử dụng AI để làm việc tốt hơn không?
Chính phủ số không phải là một dự án mà là một cuộc cách mạng tư duy
Nhiều nơi triển khai chính phủ điện tử nhưng thực tế vẫn còn tình trạng công chức in văn bản điện tử ra giấy để ký rồi lại scan vào hệ thống. Đó không phải là chính phủ số mà chỉ là số hóa một phần quy trình cũ. Muốn có chính phủ số thực sự cần một cuộc cách mạng về tư duy làm việc, công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà là nền tảng để tái thiết kế bộ máy hành chính từ gốc rễ và điều đó chỉ có thể thực hiện khi mỗi công chức Nhà nước hiểu rằng: Họ không chỉ là người thực thi mà còn là người sáng tạo ra hệ thống hành chính mới.
Thế giới đang thay đổi từng ngày và bộ máy Nhà nước không thể là một phần mềm lỗi thời trong một thời đại mới. Mỗi công chức phải coi mình là một “lập trình viên” của chính phủ số – người không ngừng tìm kiếm cách tối ưu hóa quy trình, cải tiến phương thức làm việc và ứng dụng công nghệ để phục vụ người dân tốt hơn. Một chính phủ thông minh không chỉ đến từ phần mềm tốt mà đến từ những con người biết vận hành nó theo cách thông minh nhất và chính mỗi công chức - chứ không phải máy móc mới là chìa khóa để viết nên một bộ máy hành chính số thực sự hiệu quả./.
|
Văn Phúc
VKSND huyện Cẩm Giàng |