Vừa qua, Viện KSND tỉnh Hải Dương tham gia phiên tòa xét xử vụ án hành chính sơ thẩm "Khiếu kiện hành vi hành chính" giữa người khởi kiện là ông Vũ Trọng N1, Trú quán: xã Chi Lăng Bắc, huyện Thanh Miện và người bị kiện là Sở Lao động- thương binh và xã hội tỉnh HD.
Theo ông N1 trình bày: ông có bác ruột là Liệt sĩ Vũ Văn P tham gia hoạt động kháng chiến chống Pháp, hi sinh năm 1952. Người thân ruột thịt của liệt sĩ chỉ còn ông Vũ Văn C là em trai Liệt sĩ P và là bố đẻ ông N1 nên ông C là người thờ cúng liệt sĩ và được hưởng các chế độ thờ cúng liệt sĩ theo quy định pháp luật. Năm 2001, ông C chết, trước khi chết có giao cho ông N1 tiếp tục quản lý Bằng Tổ quốc ghi công và thờ cúng liệt sĩ P. Gia đình ông N và các anh chị em ruột gồm ông Vũ Văn D, bà Vũ Thị L, ông Vũ Xuân H, ông Vũ Văn N2 đã họp thống nhất lập văn bản ủy quyền giao ông N1 giữ gìn Bằng Tổ quốc ghi công và thờ cúng liệt sĩ. Ông N1 đã mang hồ sơ lên xã nộp và được thông báo trên loa truyền thanh xã 3 buổi về người thờ cúng liệt sĩ. Từ năm 2001 đến năm 2021 ông N1 thờ cúng và nhận tiền thờ cúng vào dịp Tết nguyên đán và ngày 27/7. Tuy nhiên từ 27/7/2021 đến nay không biết lý do gì mà không được nhận chế độ. Ông N1 đã có đơn khiếu nại lần 1 đến Sở Lao động thương binh xã hội (LĐTBXH) . Ngày 18/12/2023 Sở LĐTBXH đã gửi công văn đến UBND huyện yêu cầu giải quyết đơn của ông, nhưng đơn khiếu nại lần 1 không được xem xét giải quyết nên ông tiếp tục có đơn khiếu nại lần 2 đến Sở LĐTBXH và đến nay không được trả lời. Do vậy ông N1 làm đơn khởi kiện yêu cầu: Tuyên bố hành vi hành chính của Sở LĐTBXH về việc không trả lời đơn lần 2 của ông N1 là trái pháp luật; Buộc Sở LĐTBXH và Phòng LĐTBXH huyện thực hiện hành vi hành chính trong việc giải quyết chế độ thờ cúng liệt sĩ; Khôi phục quyền thờ cúng liệt sĩ Vũ Văn P cho ông N1và chi trả các chế độ thờ cúng từ 27/7/2021 đến nay.
Hình ảnh ông Vũ Trọng N1 đang trình bày tại phiên tòa
Căn cứ vào các tài liệu chứng cứ Tòa án đã tiến hành xác minh, thu thập và lời khai tại phiên tòa xác định:
Liệt sĩ Vũ Văn P là liệt sĩ chống Pháp, được cấp bằng "Tổ quốc ghi công". Bố mẹ của liệt sĩ đã chết. Liệt sĩ không có vợ con. Hàng thừa kế thứ 2 gồm 2 người em trong đó 1 người đã chết từ nhỏ, 1 người là ông C, bố đẻ ông N1. Hàng thừa kế thứ 3 gồm 5 người cháu là ông Vũ Văn D, bà Vũ Thị L, ông Vũ Xuân H, ông Vũ Văn N2, ông Vũ Trọng N1.
Ông C vẫn thờ cúng liệt sĩ và hưởng các chế độ cho đến năm 2001 thì ông C chết. UBND xã không hướng dẫn gia đình làm thủ tục xác lập lại hồ sơ hưởng chế độ trợ cấp thờ cúng một lần mà đã chỉ trả tiền trợ cấp thờ cúng một lần cho ông N1là không đúng quy định theo Thông tư 12/2020/TT-BLĐTBXH ngày 28/4/2020 của Bộ LĐTBXH.
Ông N1 cho rằng sau khi bố ông chết, anh em trong gia đình đã ủy quyền cho ông là người thờ cúng liệt sĩ P và ông đã nộp giấy ủy quyền cho UBND xã. Tuy nhiên giấy ủy quyền trên không có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền. Các ông D, ông H, ông N2 đều xác định không ủy quyền cho ông N1. Việc UBND xã hàng năm vẫn chi tiền 27/7 và tiền Tết cho ông N1 mà không có hồ sơ là không đúng quy định pháp luật. Do đó từ năm 2021, UBND xã tạm dừng không chi cho ông N1. Ông N1 có đơn đề nghị, được phòng LĐTBXH huyện hướng dẫn làm hồ sơ. Tuy nhiên gia đình liệt sĩ P (5 anh em ông N1) chưa thống nhất được về người thờ cúng liệt sĩ. Địa phương đã nhiều lần làm việc để tuyên truyền, vận động, hướng dẫn gia đình thống nhất ủy quyền thờ cúng liệt sĩ cho một người theo quy định tại Nghị định 131/2021/NĐ-CP ngày 20/12/2021 của Chính phủ, nhưng các thành viên trong gia đình vẫn không thống nhất được. Ông N1 chỉ được bà Vũ Thị L đồng ý ủy quyền cho thờ cúng liệt sĩ.
Đơn của ông N1 là đơn đề nghị, nội dung "đề nghị Sở LĐTB&XH phối hợp UBND huyện Thanh Miện chỉ đạo phòng LĐTBXH, UBND xã Chi lăng Bắc thực hiện kiểm tra, xác minh làm rõ việc giải quyết chế độ trợ cấp thờ cúng liệt sĩ và việc cấp quà lễ, tết của liệt sĩ Vũ Văn P đối với ông Vũ Trọng N1" Ngày 18/12/2023, Sở LĐTBXH ban hành công văn chuyển đơn của ông N1 đến UBND huyện để chỉ đạo phòng LĐTBXH giải quyết và thông báo két quả trả lời đơn của ông N1 là thực hiện theo đúng quy định tại Điều 20 Thông tư 05/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 của Thanh tra chính phủ về quy trình xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh.
Do vậy, tại phiên tòa, Kiểm sát viên đại diện Viện KSND phát biểu quan điểm giải quyết vụ án, đề nghị Hội đồng xét xử không chấp nhận đơn khởi kiện của ông N1. Căn cứ vào các tài liệu chứng cứ thu thập được và phát biểu quan điểm của đại diện Viện KSND, Hội đồng xét xử quyết định bác đơn khởi kiện của ông Vũ Trọng N1, đồng thời hướng dẫn các đương sự nếu tranh chấp quyền được nhận tiền thờ cúng liệt sĩ và quà ngày lễ, tết hàng năm của thân nhân liệt sĩ thì có quyền khởi kiện vụ án dân sự đến Tòa án có thẩm quyền để được xem xét giải quyết theo quy định pháp luật.
Vụ án hành chính trên đã để lại nhiều suy nghĩ, trăn trở cho những người tham gia phiên tòa. Việc thờ cúng liệt sĩ là nghĩa vụ, trách nhiệm của các thế hệ con cháu sau này, là hành động thể hiện sự tri ân. Nhưng tranh giành nhau để dẫn đến nhiều năm không thể thống nhất được người được ủy quyền thờ cúng liệt sĩ thì thật chẳng nên chút nào. Tiền và quà các ngày lễ, tết hàng năm theo chế độ của Nhà nước vẫn treo đó không có người đủ điều kiện nhận. Việc này không chỉ làm những người còn sống mà cả người đã nằm xuống cũng thấy buồn, nhất là đối với các anh hùng liệt sĩ đã hi sinh xương máu cho Tổ quốc Việt Nam chúng ta.
|
Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Hoàng Anh Tuấn
Phòng 10- VKSND tỉnh |