Kiến nghị đối với vi phạm xác định yêu cầu phản tố trong vụ án Dân sự

Thông qua công tác kiểm sát tuân theo pháp luật trong giải quyết vụ án dân sự “Tranh chấp chia di sản thừa kế”, giữa: nguyên đơn bà Vũ Thị Là, sinh năm 1955, cư trú tại thôn Phụng Viện, xã Vĩnh Hồng, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương và bị đơn ông Vũ Xuân Mùi, sinh năm 1949, cư trú tại tổ 40, Khu 4, phường Hà Khẩu, Tp Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh; Viện kiểm sát nhân dân huyện Bình Giang nhận thấy:

Cụ Vũ Đình Đang kết hôn với cụ Vũ Thị Sen sinh được 03 người con: bà Vũ Thị Chung, ông Vũ Văn Kiểng, ông Vũ Đức Tiêu, gia đình sinh sống trên mảnh đất của tổ tiên để lại. Năm 1948 cụ Sen chết, cụ Đang kết hôn với cụ Vũ Thị San sinh được 03 người con: ông Vũ Xuân Mùi, bà Vũ Thị Là, bà Vũ Thị Na. Cụ Đang, cụ San cùng các con tiếp tục sinh sống trên mảnh đất của tổ tiên để lại. Đến năm 1982, khi đo đạc diện tích đất ở thì thửa đất của cụ Đang, cụ San là thửa số 316 diện tích 220m² (nay là thửa 92 diện tích 280m²), còn thửa 101 diện tích 117m² là gò đất ao nên không đưa vào bản đồ 299. Đến năm 1987 cụ Đang chết không để lại di chúc, cụ San và 03 con là ông Mùi, bà Là, bà Na sinh sống trên mảnh đất đó. Năm 1990, ông Mùi cùng vợ con ra tỉnh Quảng Ninh sinh sống, cụ San tiếp tục quản lý, sử dụng diện tích đất trên.  Năm 1996, cụ San được cấp GCNQSDĐ đối với ở 02 thửa đất thuộc tờ bản đồ số 06, gồm: thửa đất số 92 diện tích 280m² và thửa đất số 101 diện tích 117m².

Năm 2017 cụ San mất, bà Là làm đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án chia di sản thừa kế đối với thửa đất số 92 diện tích 280m² và thửa đất số 101 diện tích 117m² của cụ San để lại.

Quá trình giải quyết vụ án, bị đơn ông Vũ Xuân Mùi giao nộp cho Tòa án 01 bản di chúc đứng tên cụ Vũ Thị San và trình bày: khi còn sống cụ San đã lập di chúc cho ông thửa đất số 92 diện tích 280m², do vậy ông yêu cầu Tòa án chia thừa kế theo di chúc. Tòa án xác định yêu cầu của ông Mùi là yêu cầu phản tố và đã ra Thông báo thụ lý yêu cầu phản tố số 01/2019/TB-TLVA ngày 12/3/2019.

Việc Tòa án xác định yêu cầu của ông Mùi là yêu cầu phản tố và tiến hành thụ lý để giải quyết là vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 200 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, bởi lẽ:

Trong vụ án này, bị đơn ông Mùi không có nghĩa vụ đối với nguyên đơn bà Là nên yêu cầu của ông Mùi không phải để bù trừ nghĩa vụ với yêu cầu của bà Là. Bà Là yêu cầu chia di sản thừa kế đối với thửa đất số 92 diện tích 280m², ông Mùi cũng yêu cầu chia di sản thừa kế đối với thửa đất này, yêu cầu của ông Mùi không độc lập với yêu cầu của bà Là. Do vậy, yêu cầu của ông Mùi không phải là yêu cầu phản tố, chỉ là ý kiến của bị đơn đối với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

Ảnh: nguồn Internet

Khoản 2 Điều 200 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định:

“2. Yêu cầu phản tố của bị đơn đối với nguyên đơn…được chấp nhận khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Yêu cầu phản tố để bù trừ nghĩa vụ với yêu cầu của nguyên đơn…;

b) Yêu cầu phản tố được chấp nhận dẫn đến loại trừ việc chấp nhận một phần hoặc toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn... ”

Quá trình kiểm sát giải quyết vụ án, Viện kiểm sát nhân dân huyện Bình Giang đã  phát hiện vi phạm nêu trên của Tòa án để thực hiện quyền kiến nghị theo luật định.