Bàn về quy định của Pháp lệnh về trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dâ

Pháp lệnh số 03/2022/UBTVQH15 về Trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV thông qua ngày 13/12/2022, tại phiên họp thứ 18 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/02/2023.

So với các quy định của Pháp lệnh số 09/UBTVQH13 ngày 20/01/2014 thì  Pháp lệnh số 03/2022/UBTVQH15 đã quy định cụ thể hơn, khắc phục được những điểm bất cập và đã có quy định một số điểm mới, như: Thẩm quyền Tòa án xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3; Quy định về chi phí, lệ phí trong việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính tại Điều 7; Quy định trường hợp được đình chỉ việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính khi người bị đề nghị mắc bệnh hiểm nghèo có chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh từ tuyến huyện trở lên tại khoản 1 Điều 16; Quy định về phiên họp xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính có thể được tổ chức theo hình thức trực tuyến  tại khoản 1 Điều 21....

Tuy nhiên, qua nghiên cứu các quy định của Pháp lệnh, chúng tôi nhận thấy còn có những vướng mắc, chưa có hướng dẫn cụ thể:

Thứ nhất: Đối với những trường hợp Tòa án đã ra quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đang trong thời hạn khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị hoặc quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật  nhưng người bị áp dụng bỏ trốn khỏi địa phương mà không biết người đó ở đâu? Pháp lệnh số 03 chưa quy định cụ thể việc thông báo truy tìm, truy bắt đối với người bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính như thế nào? Nếu không truy bắt được người bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính thì Quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính của Tòa án có hiệu lực mà không được thi hành triệt để; biện pháp tác động của VKS như thế nào đối với trường hợp bỏ trốn; nhất là đối tượng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (người nghiện ma túy), nếu để đối tượng này ngoài xã hội sẽ làm ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội hoặc vi phạm pháp luật.

Thứ hai: Tại điểm đ khoản 2 Điều 17 Pháp lệnh số 03 quy định: “...đ) Ngày, tháng, năm, địa điểm mở phiên họp trực tiếp hoặc trực tuyến” việc quy định Tòa án mở phiên họp trực tuyến xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính, Pháp lệnh số 03 cũng chưa quy định rõ ràng những trường hợp nào thì mở phiên họp trực tuyến; điểm cầu thành phần có nghĩa vụ và quyền hạn như thế nào? Việc các cơ quan, cá nhân có liên quan phối hợp như thế nào?

Kiến nghị:

- Bổ sung thêm quy định vào Điều 16 của Pháp lệnh: Công an cùng cấp có trách nhiệm Thông báo truy tìm người đang bị xem xét, quyết định và người đã bị Tòa án quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính.

- Bổ sung thêm quy định vào Điều 17 của Pháp lệnh: những tiêu chí xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính mở phiên họp trực tuyến.