- Trang nhất
- Viện KSND tỉnh
- Viện KSND cấp huyện
- Tin Tức
- Nghiệp vụ
- Tin hoạt động
- Văn bản
- Lịch làm việc
- Họp không giấy
Đánh giá chứng cứ trong vụ án hình sự, một số vấn đề lý luận và thực tiễn
Thực tiễn hiện nay một số vụ tai nạn giao thông, Cơ quan điều tra đã trưng cầu giám định pháp y tử thi để làm rõ nguyên nhân chết của nạn nhân nhưng không thực hiện được việc mổ tử thi do gia đình nạn nhân kiên quyết từ chối nên cơ quan giám định không kết luận được nguyên nhân chết. Từ thực trạng nêu trên dẫn đến một số vụ án tai nạn giao thông còn vướng mắc, chưa có phương án giải quyết triệt để để xử lý người có hành vi dấu hiệu phạm tội.
Một số vụ tai nạn giao thông gia đình nạn nhân từ chối giám định tử thi (Ảnh minh họa-internet)
Đến nay vẫn còn một số quan điểm khác nhau, chưa thống nhất trong việc sử dụng, đánh giá chứng cứ trong vụ án hình sự nhất là kết luận giám định pháp y tử thi, cụ thể như sau:
Cơ quan điều tra tiếp nhận nguồn tin về tội phạm vụ Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Quá trình tiếp nhận, thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, Cơ quan điều tra đã ra quyết định trưng cầu giám định xác định nguyên nhân chết của nạn nhân, đã tiến hành giải thích, yêu cầu gia đình cho khám nghiệm tử thi tuy nhiên gia đình nạn nhân đã kiên quyết từ chối mổ tử thi nên Cơ quan giám định không khám nghiệm tử thi nên không kết luận được nguyên nhân chết của nạn nhân.
Cơ quan điều tra đã tiến hành các hoạt động điều tra thu thập tài liệu, chứng cứ như: khám nghiệm hiện trường, khám nhiệm phương tiện, lấy lời khai Nguyễn Văn A (người điều khiển phương tiện gây ra vụ tai nạn), lập biên bản khám nghiệm tử thi nạn nhân (tiến hành khám nghiệm bên ngoài), lấy lời khai của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tài liệu, chứng cứ trên phù hợp với nhau, có căn cứ xác định khi điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, Nguyễn Văn A có lỗi.
Giải quyết nguồn tin về tội phạm nêu trên đến nay có 02 quan điểm như sau:
Quan điểm thứ nhất: Cơ quan giám định pháp y tử thi không kết luận được nguyên nhân chết của nạn nhân nên không ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A do không có căn cứ chứng minh cái chết của nạn nhân là hậu quả do hành vi của Nguyễn Văn A.
Quan điểm thứ hai: Kết luận giám định chỉ là 01 nguồn chứng cứ nên căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án thì có thể xác định nạn nhân chết do tai nạn giao thông gây ra (trước khi tai nạn xảy ra nạn nhân vẫn khỏe mạnh bình thường, tai nạn xảy ra nạn nhân bị va đập bị bánh xe chèn vào, máu chảy, nắn ngoài xác định vỡ, gãy xương phức tạp 1 số bộ phận.....), thì đủ căn cứ ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A.
Với ý kiến cá nhân, trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá chứng cứ, và một số vụ án thực tiễn đã xét xử thì tôi nhận thấy quan điểm thứ hai có thể áp dụng, bởi lý do như sau:
- Thứ nhất: theo quy định tại khoản 1 Điều 87 Bộ luật Tố tụng hình sự thì kết luận giám định cũng chỉ là 01 nguồn chứng cứ.
Chứng cứ là những gì có thật, được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật tố tụng hình sự quy định, được dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội và những tình tiết khác có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.
- Thứ hai: xác định nguyên nhân chết nạn nhân ngoài kết luận giám định tử thì còn có các tài liệu chứng cứ khác như biên bản khám nghiệm bên ngoài (xác định các dấu vết trên tử thi), biên bản khám nghiệm hiện trường, biên bản khám nghiệm các phương tiện, lời khai người làm chứng, lời khai của người điều khiển phương tiện giao thông,...đều phù hợp với nhau. Như vậy, có căn cứ xác định nguyên nhân chết của nạn nhân do hành vi điều khiển phương tiện giao thông đường bộ của Nguyễn Văn A gây ra.
- Thứ ba: cơ sở thực tiễn, ngày 04/12/2014, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử sơ thẩm vụ án Nguyễn Mạnh Tường cùng đồng phạm (vụ án bác sĩ Cát Tường) về tội Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt theo quy định tại khoản 2 điều 246 Bộ luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi bổ sung 2009) và tội Vi phạm qui định khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất pha chế thuốc, cấp phát thuốc hoặc dịch vụ y tế khác theo khoản 3 điều 242 Bộ luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi bổ sung 2009). Ngày 11/9/2015, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã xét xử phúc thẩm, giữ nguyên mức án và tội danh đối với Nguyễn Mạnh Tường cùng đồng phạm. Vụ án này, Cơ quan điều tra Công an huyện Gia Lâm đã tiến hành khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi và ra quyết định trưng cầu giám định nguyên nhân chết và xác định gen nhằm xác định tung tích nạn nhân. Do thời gian chết của nạn nhân trên 8 tháng và phần còn lại của tử thi trong giai đoạn phân hủy mạnh nên không có đủ cơ sở xác định nguyên nhân chết của nạn nhân.
Do đó, quan điểm cá nhân của tôi nhận thấy đối với vụ án Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, kết luận giám định pháp y tử thi cũng chỉ là 01 nguồn chứng cứ, nếu không có kết luận giám định pháp y tử thi thì vẫn có thể ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, Quyết định khởi tố bị can đối với người có hành vi phạm tội khi có các tài liệu, chứng cứ khác.
Trên đây là quan điểm cá nhân của tôi về sử dụng và đánh giá chứng cứ trong vụ án Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Đề nghị cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, thống nhất hướng dẫn áp dụng để tháo gỡ khó khắn vướng mắc trong giải quyết các vụ án Vi phạm quy định về tham gia giao thông mà không khám nghiệm được tử thi.
Rất mong nhận được ý kiến phản hồi của đồng nghiệp và quý bạn đọc./.
Cơ quan điều tra tiếp nhận nguồn tin về tội phạm vụ Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Quá trình tiếp nhận, thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, Cơ quan điều tra đã ra quyết định trưng cầu giám định xác định nguyên nhân chết của nạn nhân, đã tiến hành giải thích, yêu cầu gia đình cho khám nghiệm tử thi tuy nhiên gia đình nạn nhân đã kiên quyết từ chối mổ tử thi nên Cơ quan giám định không khám nghiệm tử thi nên không kết luận được nguyên nhân chết của nạn nhân.
Cơ quan điều tra đã tiến hành các hoạt động điều tra thu thập tài liệu, chứng cứ như: khám nghiệm hiện trường, khám nhiệm phương tiện, lấy lời khai Nguyễn Văn A (người điều khiển phương tiện gây ra vụ tai nạn), lập biên bản khám nghiệm tử thi nạn nhân (tiến hành khám nghiệm bên ngoài), lấy lời khai của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tài liệu, chứng cứ trên phù hợp với nhau, có căn cứ xác định khi điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, Nguyễn Văn A có lỗi.
Giải quyết nguồn tin về tội phạm nêu trên đến nay có 02 quan điểm như sau:
Quan điểm thứ nhất: Cơ quan giám định pháp y tử thi không kết luận được nguyên nhân chết của nạn nhân nên không ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A do không có căn cứ chứng minh cái chết của nạn nhân là hậu quả do hành vi của Nguyễn Văn A.
Quan điểm thứ hai: Kết luận giám định chỉ là 01 nguồn chứng cứ nên căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ khác có trong hồ sơ vụ án thì có thể xác định nạn nhân chết do tai nạn giao thông gây ra (trước khi tai nạn xảy ra nạn nhân vẫn khỏe mạnh bình thường, tai nạn xảy ra nạn nhân bị va đập bị bánh xe chèn vào, máu chảy, nắn ngoài xác định vỡ, gãy xương phức tạp 1 số bộ phận.....), thì đủ căn cứ ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Văn A.
Với ý kiến cá nhân, trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá chứng cứ, và một số vụ án thực tiễn đã xét xử thì tôi nhận thấy quan điểm thứ hai có thể áp dụng, bởi lý do như sau:
- Thứ nhất: theo quy định tại khoản 1 Điều 87 Bộ luật Tố tụng hình sự thì kết luận giám định cũng chỉ là 01 nguồn chứng cứ.
Chứng cứ là những gì có thật, được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật tố tụng hình sự quy định, được dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội và những tình tiết khác có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.
- Thứ hai: xác định nguyên nhân chết nạn nhân ngoài kết luận giám định tử thì còn có các tài liệu chứng cứ khác như biên bản khám nghiệm bên ngoài (xác định các dấu vết trên tử thi), biên bản khám nghiệm hiện trường, biên bản khám nghiệm các phương tiện, lời khai người làm chứng, lời khai của người điều khiển phương tiện giao thông,...đều phù hợp với nhau. Như vậy, có căn cứ xác định nguyên nhân chết của nạn nhân do hành vi điều khiển phương tiện giao thông đường bộ của Nguyễn Văn A gây ra.
- Thứ ba: cơ sở thực tiễn, ngày 04/12/2014, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử sơ thẩm vụ án Nguyễn Mạnh Tường cùng đồng phạm (vụ án bác sĩ Cát Tường) về tội Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt theo quy định tại khoản 2 điều 246 Bộ luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi bổ sung 2009) và tội Vi phạm qui định khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất pha chế thuốc, cấp phát thuốc hoặc dịch vụ y tế khác theo khoản 3 điều 242 Bộ luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi bổ sung 2009). Ngày 11/9/2015, Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã xét xử phúc thẩm, giữ nguyên mức án và tội danh đối với Nguyễn Mạnh Tường cùng đồng phạm. Vụ án này, Cơ quan điều tra Công an huyện Gia Lâm đã tiến hành khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi và ra quyết định trưng cầu giám định nguyên nhân chết và xác định gen nhằm xác định tung tích nạn nhân. Do thời gian chết của nạn nhân trên 8 tháng và phần còn lại của tử thi trong giai đoạn phân hủy mạnh nên không có đủ cơ sở xác định nguyên nhân chết của nạn nhân.
Do đó, quan điểm cá nhân của tôi nhận thấy đối với vụ án Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, kết luận giám định pháp y tử thi cũng chỉ là 01 nguồn chứng cứ, nếu không có kết luận giám định pháp y tử thi thì vẫn có thể ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự, Quyết định khởi tố bị can đối với người có hành vi phạm tội khi có các tài liệu, chứng cứ khác.
Trên đây là quan điểm cá nhân của tôi về sử dụng và đánh giá chứng cứ trong vụ án Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Đề nghị cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, thống nhất hướng dẫn áp dụng để tháo gỡ khó khắn vướng mắc trong giải quyết các vụ án Vi phạm quy định về tham gia giao thông mà không khám nghiệm được tử thi.
Rất mong nhận được ý kiến phản hồi của đồng nghiệp và quý bạn đọc./.
| Phùng Văn Huấn VKSND huyện Nam Sách |
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
CHUYÊN MỤC CHÍNH
© 2017 Bản quyền của VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH HẢI DƯƠNG.