Khó khăn khi xác định thời điểm phạm tội trong vụ án “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”

Thứ bảy - 09/09/2023 03:54
Xã hội ngày càng phát triển kéo theo đó là các thủ đoạn thực hiện hành vi phạm tội của các đối tượng cũng ngày càng tinh vi, núp bóng dưới nhiều hình thức, gây khó khăn cho các cơ quan pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án. Trong đó tội phạm cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự diễn ra ngày càng nhiều, có tính chất phức tạp, đối tượng cho vay lãi dưới nhiều hình thức như bốc bát họ, trả góp bằng nhiều hợp đồng khác nhau.
Một người có thể vay rất nhiều hợp đồng, tùy theo thỏa thuận của các bên. Khi bị các cơ quan chức năng pháp hiện thì việc xem xét các hợp đồng này còn thời hiệu xử lý vi phạm hành chính không để có căn cứ truy cứu TNHH theo Nghị quyết số 01/2021/NQ-HĐTP ngày 20/12/2021 của Hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao. Hiện nay vẫn còn có nhiều quan điểm khác nhau, điển hình như vụ án hình sự sau:
Nguyễn Văn A cho anh Phạm Văn Kh vay lãi cao dưới hình thức bốc bát họ, khi vay cả hai thống nhất phải thanh toán xong hợp đồng này thì mới có thể vay tiếp hợp đồng khác. Trong thời gian từ ngày 28/8/2021 đến ngày 28/01/2022, các hợp đồng mà anh Kh đã vay như sau:
 
STT Tên KH Bát Họ Tiền
giao khách		 Ngày bốc Ngày hết hạn Đã đóng đến ngày Ngày
bốc		 Đã đóng được còn phải đóng Tiền thu theo kỳ
1 PHẠM VĂN KH 60,000,000 50,000,000 28-01-2022 28-03-2022 28-03-2022 60 60,000,000 0 1,000,000
2 PHẠM VĂN KH 60,000,000 50,000,000 26-12-2021 23-02-2022 23-02-2022 60 60,000,000 0 1,000,000
3 PHẠM VĂN KH 60,000,000 50,000,000 25-11-2021 23-01-2022 23-01-2022 60 60,000,000 0 1,000,000
4 PHẠM VĂN KH 60,000,000 50,000,000 26-10-2021 24-12-2021 24-12-2021 60 60,000,000 0 1,000,000
5 PHẠM VĂN KH 60,000,000 50,000,000 30-09-2021 28-11-2021 28-11-2021 60 60,000,000 0 1,000,000
6 PHẠM VĂN KH 60,000,000 50,000,000 28-08-2021 26-10-2021 26-10-2021 60 60,000,000 0 1,000,000
 












- Quan điểm thứ nhất cho rằng: Hợp đồng vay ngày 28/8/2021 (ngày bốc) thì thời hiệu phải tính từ ngày 26/10/2021 vì anh Kh và A thỏa thuận với nhau ngay từ đầu khi bắt đầu vay là thời hạn vay trong vòng 60 ngày kể từ ngày 28/8/2021 đến ngày 26/10/2021 mới kết thúc hợp đồng, anh Kh có thể trả tiền trước hạn nhưng vẫn phải trả đúng số tiền gốc và lãi trong vòng 60 ngày. Theo quy định tại khoản 2 Điều 6 Nghị quyết số 01/2021/NQ-HĐTP ngày 20/12/2021 của Hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao quy định: “…Trường hợp bên vay đã trả tiền lãi trước hạn và các khoản thu trái pháp luật khác thì số tiền thu lợi bất chính để xác định trách nhiệm hình sự bao gồm tiền lãi và các khoản khu trái pháp luật khác mà người vay thực tế đã trả cho người cho vay, sau khi trừ đi số tiền lãi tương ứng với mức lãi suất cao nhất theo quy định của Bộ luật dân sự”. Trong quá trình thực hiện hợp đồng anh Kh đã trả tiền gốc và lãi trước cho A là 60 triệu vào ngày 30/9/2021 để có thể được vay tiền ở hợp đồng tiếp theo. Số tiền thu lời bất chính của A vẫn thu đến ngày 26/10/2021. Vì vậy thời hiệu phải tính từ ngày 26/10/2021, chứ không tính từ ngày 30/9/2021. Như vậy khoản vay ngày 28/8/2021 vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Quan điểm thứ hai cho rằng: Hợp đồng vay ngày 28/8/2021 (ngày bốc) thời hiệu chỉ tính từ ngày 30/9/2021. Vì theo đúng thỏa thuận thì đến ngày 26/10/2021, anh Kh mới phải tất toán hợp đồng này, tuy nhiên anh Kh đã tất toán hợp đồng này trước là vào ngày 30/9/2021 (đã trả hết cả tiền gốc và lãi là 60 triệu). Theo quy định tại khoản 1 Điều 6 của Luật xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi bổ sung năm 2020) quy định:“a) Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm  …. b) Thời điểm để tính thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính quy định tại điểm a khoản 1 Điều này được quy định như sau: Đối với vi phạm hành chính đã kết thúc thì thời hiệu được tính từ thời điểm chấm dứt hành vi vi phạm”.
Tính đến thời điểm ngày 30/9/2021 thì hợp đồng giữa A và anh Kh đã chấm dứt, không phát sinh quyền và nghĩa vụ đối với nhau. Đến ngày 14/10/2021, cơ quan điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự. Vậy hợp đồng này của anh Kh đã hết thời hiệu xử lý vi phạm hành chính và không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Tác giả đồng tình với quan điểm thứ hai bởi những lý do phân tích đã nêu trên. Tuy nhiên cho đến nay các cơ quan tố tụng còn có nhiều quan điểm khác nhau trong việc xác định thời điểm phạm tội trong vụ án “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, đồng thời văn bản hướng dẫn chưa dự liệu được hết các tình huống xảy ra trong thực tế. Thông qua vụ án này, tác giả rất mong được trao đổi và nhận được phản hồi từ các đồng nghiệp cũng như được cấp có thẩm quyền quan tâm trong việc hướng dẫn kịp thời áp dụng pháp luật hình sự.

Anh Phạm Văn Kh vay tất cả 06 hợp đồng và các hợp đồng này đã thanh toán xong, cụ thể hợp đồng đầu tiên anh Kh vay là ngày 28/8/2021 (ngày bốc), số tiền vay 50.000.000đ (tiền gốc), anh Kh và A thỏa thuận sẽ trả góp cả gốc và lãi trong thời hạn 60 ngày, mỗi ngày anh Kh phải trả 1.000.000đ, đến ngày 26/10/2021 thì anh Kh sẽ trả đủ cho A tổng số tiền 60.000.000đ (tiền gốc là 50.000.000đ, tiền lãi là 10.000.000đ). Tuy nhiên trong quá trình thực hiện hợp đồng thì ngày 30/9/2021 anh Kh đã trả trước cho A toàn bộ số tiền gốc và lãi là 60 triệu như thỏa thuận ban đầu. Tương đương lãi suất  225,69%/năm, gấp 11,28 lần lãi suất cao nhất quy định tại Điều 468 Bộ luật dân sự. Đến ngày 27/9/2021, bị Cơ quan điều tra phát hiện hành vi phạm tội. Ngày 14/10/2021, Cơ quan điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với A về tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”. Như vậy hợp đồng đầu tiên anh Kh vay là ngày 28/8/2021 tính đến ngày 14/10/2021 có còn thời hiệu xử lý vi phạm hành chính không? Nếu còn thời hiệu thì hợp đồng này A vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về số tiền thu lời bất chính, nếu đã hết thời hiệu xử lý vi phạm hành chính thì hợp đồng này A không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Qúa trình điều tra, truy tố, xét xử còn có 02 quan điểm khác nhau trong việc xác định thời điểm phạm tôi, như sau:
                                                                              Tác giả: Đỗ Thị Xoa
VKSND huyện Cẩm Giàng

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Quản lý văn bản
Văn bản pháp luật
Đai học kiểm sát
Thư điện tử
CHUYÊN MỤC CHÍNH
Viện kiểm sát nhân dân tối cao
Thủ tục hành chính
Chuyển đổi số
Cổng thông tin điện tử Hải Dương
Tạp chí Kiểm sát
Học tập và làm theo Bác

VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH HẢI DƯƠNG

© 2017 Bản quyền của VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH HẢI DƯƠNG.

Chung nhan Tin Nhiem Mang Hỏi đáp
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây