MỘT SỐ KINH NGHIỆM Trực tiếp kiểm sát việc thi hành án hình sự tại Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyệ

Theo Kế hoạch công tác hằng năm, Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện phải tiến hành từ ít nhất là một cuộc Trực tiếp kiểm sát Cơ quan thi hành án hình sự Công an cùng cấp. Để thực hiện nhiệm vụ của mình và đạt hiệu quả, VKSND cấp huyện cần thực hiện những nội dung sau:

Về số liệu: Yêu cầu Cơ quan thi hành án hình sự cung cấp theo thời điểm tròn 12 tháng khi chỉ thực hiện 01 cuộc/năm, nếu 2 cuộc trở lên thì các thời điểm ghép nối lại cũng phải tròn 12 tháng; Số liệu phải thống kê cho tất cả các loại hình phạt và biện pháp tư pháp phải thi hành mà Cơ quan thi hành án hình sự Công an huyện đang quản lý, nếu không có điền số 0.

Yêu cầu Cơ quan THAHS Công an cấp huyện cung cấp tất cả các văn bản liên quan đến công tác Hướng dẫn nghiệp vụ công tác thi hành án hình sự đối với UBND cấp xã… đã tham mưu. Kiểm tra nội dung hướng dẫn cấp xã có đúng quy định pháp luật, sát thực tế không? Cần làm rõ số lần hướng dẫn, kiểm tra; hình thức hướng dẫn, kiểm tra; kết quả.  

Trực tiếp kiểm tra tại 1 số UBND kết hợp với việc tổng hợp các dạng vi phạm phổ biến, kéo dài, xảy ra ở nhiều xã mà VKS đã phát hiện Kiến nghị để Kiến nghị Cơ quan THAHS trong việc chỉ đạo nghiệp vụ và kiểm tra công tác thi hành án hình sự đối với Công an cấp xã chưa sâu sát.

Trực tiếp kiểm tra nhà tạm giữ, kết hợp với việc tổng hợp tồn tại, vi phạm trong kiểm sát hàng ngày, các lần trực tiếp kiểm sát nhà tạm giữ thường kỳ để Kiến nghị Cơ quan THAHS trong việc chỉ đạo nghiệp vụ và kiểm tra công tác thi hành tạm giữ, tạm giam tại nhà tạm giữ.

Lưu ý: Kiểm sát Nhà tạm giữ trong việc thực hiện chỉ đạo của Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh trong việc khắc phục các vi phạm do VKSND tỉnh kiến nghị tổng hợp, nhất là việc cấp khăn mặt, bàn chải, kem đánh răng co người bị tạm giữ..

Kiểm sát công tác trực tiếp thực hiện nhiệm vụ về thi hành án của Cơ quan THAHS Công an huyện:

Kiểm tra Cơ quan THAHS đã tiếp nhận bao nhiêu bản án, quyết định thi hành án của Toà án; bao nhiêu bản án, quyết định thi hành án gửi chậm, không gửi: Để Kiến nghị Cơ quan liên quan (Toà án). Cần có danh sách các QĐ THAHS (đã gửi VKS) để đối chiếu để xác định việc gửi chậm (theo dấu công văn đến), không gửi (yêu cầu Cơ quan THAHS khi chuyển hồ sơ xuống UBND xã cần phô tô các tài liệu trong đó có QĐTHAHS để lưu trữ theo quy định, phục vụ việc kiểm sát).  Nếu xác định có việc gửi chậm, không gửi thì lập biên bản xác định Cơ quan THAHS CA huyện có ý kiền gì với Toà án về nội dung này.

Xác định Cơ quan THAHS có triệu tập người chấp hành án để ấn định thời gian trình diện UBND xã, viết cam kết trong thời hạn 3 ngày làm việc không (theo dấu công văn đến); có giao hồ sơ cho UBND xã trong thời hạn 7 ngày theo Điều 62, Điều 73 Luật THAHS về thi hành án treo, cải tạo không giam giữ không? Lập biên bản về việc chậm triệu tập người chấp hành án, chậm chuyển hồ sơ để Kiến nghị. Nếu vi phạm thời hạn mà Cơ quan THAHS nêu lý do không triệu tập được người chấp hành án thì yêu cầu cung cấp giấy triệu tập (phần giấy lưu lại). Kiểm tra tài liệu hồ sơ có đầy đủ theo quy định tại Điều 62, Điều 73 Luật THAHS về thi hành án treo, cải tạo không giam giữ không?

Việc lập hồ sơ đề nghị Toà án rút ngắn thời gian thử thách án treo, giảm thời hạn cải tạo không giam giữ: Trước hết kiểm tra sổ thụ lý, hồ sơ và qua kết quả kiểm sát tại UBND cấp xã xác định có bao nhiêu trường hợp đủ điều kiện rút ngắn thời gian thử thách án treo, giảm thời hạn cải tạo không giam giữ (có thể xác minh tại Chi cục thi hành án dân sự để xác định người chấp hành án đã nộp án phí và chấp hành xong trách nhiệm dân sự chưa). Khi đủ điều kiện, Cơ quan THAHS có yều cầu, phối hợp với UBND cấp xã để lập hồ sơ đề nghị Toà án (nếu UBND xã không lập hồ sơ) Hồ sơ đề nghị có đầy đủ tài liệu theo quy định tại Điều 66, Điều 77 Luật THAHS không?

Lưu ý: Việc các cơ quan có thẩm quyền có bắt người thi hành án phải có đơn hoặc viện lý do họ không có đơn nên không xét rút ngắn thời gian thử thách án treo, giảm thời hạn cải tạo không giam giữ không? Nếu có như vậy là sai vì theo quy định hồ sơ không cần có đơn của người thi hành án.

Việc áp giải thi hành án đối với người bị kết án phạt tù đang được tại ngoại, được hoãn, tạm đình chỉ:        Kiểm tra việc tiếp nhận, việc bàn giao cho trại tạm giam các trường hợp tại ngoại chấp hành án (các biên bản bàn giao). Các trường hợp VKS yêu cầu áp giải, Cơ quan THAHS có thực hiện ngay không? Các trường hợp quá thời hạn tự nguyện chưa áp giải có xác minh để xác định lý do không? Các trường hợp hoãn thi hành án 3 tháng 1 lần Cơ quan THAHS có thông báo cho Toà án không? Việc xác minh, yêu cầu truy nã đối với người trốn thi hành án phạt tù. Các trường hợp trốn truy nã có được xác minh kịp thời để yêu cầu truy nã không? Nếu xác minh trốn (3 lần tại 3 thời điểm khác nhau) có đề nghị Toà án yêu cầu truy nã ngay không? Việc xác minh có đúng không (thành phần gồm chính quyền địa phương và đại diện gia đình).Việc cấp giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt.

Lưu ý: Việc cấp giấy chứng nhận phải được cấp ngay sau khi đã hết thời hạn chấp hành án phạt tù, tức là sau 1-2 ngày. Không cấp vào ngày cuối cùng của thời hạn chấp hành án theo đúng quy định tại Điều 62, Điều 73 Luật THAHS.

Về tha tù trước thời hạn có điều kiện: Rút ngắn thời gian thử thách: Theo Điều 66 khoản 5 BLHS; việc cấp giấy chứng nhận chấp hành xong thời gian thử thách, lập hồ sơ để VKS, TA xem xét huỷ Quyết định tha tù trước thời hạn theo Điều 368 khoản 9, 10 BLTTHS.

Lưu ý: Quyết định trực tiếp kiểm sát: Mẫu 43/TH, Kế hoạch trực tiếp kiểm sát: Mẫu 44/TH, Kết luận trực tiếp kiểm sát: Mẫu 45/TH,  Kiến nghị trực tiếp kiểm sát: Mẫu 57/TH (mẫu này phù hợp hơn so với Mẫu 56/TH). Tuy nhiên có thể ghép nội dung Kiến nghị vào chung bản Kết luận. Nếu cần Kháng nghị thì theo Mẫu 58/TH. Các mẫu trên Ban hành kèm theo Quyết định số 39/QĐ-VKSTC ngày 26 tháng 01 năm 2018 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Việc kiểm sát việc thực hiện Biểu mẫu, sổ sách về công tác thi hành án hình sự cần căn cứ Thông tư 63/2011/TT-BCA ngày 07/9/2011 của Bộ Công an quy định các loại biểu mẫu, sổ sách về công tác thi hành án hình sự.

Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong công tác Trực tiếp kiểm sát Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp   huyện, để đồng nghiệp tham khảo, nâng cao chất lượng công tác.