Trao đổi: Bàn về chế định đồng phạm trong vụ án Tàng trữ trái phép chất ma túy

Hiện nay, không có văn bản nào hướng dẫn thế nào là tàng trữ trái phép chất ma túy theo Bộ luật Hình sự 2015. Tuy nhiên có thể tham khảo định nghĩa tại Thông tư liên tịch 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP, cụ thể như sau:

Tàng trữ trái phép chất ma túy là cất giữ, cất giấu bất hợp pháp chất ma túy ở bất cứ nơi nào (như trong nhà, ngoài vườn, chôn dưới đất, để trong vali, cho vào thùng xăng xe, cất dấu trong quần áo, tư trang mặc trên người hoặc theo người…) mà không nhằm mục đích mua bán, vận chuyển hay sản xuất trái phép chất ma túy. Thời gian tàng trữ dài hay ngắn không ảnh hưởng đến việc xác định tội này. Tuy nhiên chế định đồng phạm trong vụ án Tàng trữ trái phép chất ma túy đang có nhiều quan điểm và nhận thức khác nhau về đánh giá tội danh.

Trường hợp cụ thể: Lực lượng công an bắt quả tang Nguyễn Văn A có hành vi cất giấu trái phép 01 gói ma túy đá với mục đích để sử dụng. Quá trình điều tra, Nguyễn Văn A khai nhận nguồn gốc gói ma túy đá đó là do Nguyễn Văn B cho. Nguyễn Văn B biết Nguyễn Văn A nghiện ma túy đá nên cho Nguyễn Văn A. Nguyễn Văn B cũng là đối tượng nghiện ma túy nhưng nghiện ma túy loại Heroin.

Hành vi của B xác định đồng phạm phạm tội Tàng trữ trái phép chất ma túy.

Tuy nhiên, chế định đồng phạm đối với B trong vụ án này có ba quan điểm như sau:

Quan điểm thứ nhất: Hành vi của B là người cung cấp ma túy cho A nên đồng phạm với vai trò là người giúp sức.

Quan điểm thứ hai: B là người chủ mưu trong việc cho A ma túy nên B đồng phạm với vai trò là người chủ mưu.

Quan điểm thứ ba: Do thời gian tàng trữ dài hay ngắn không ảnh hưởng đến việc xác định tội Tàng trữ trái phép chất ma túy, B là người cho A ma túy nên đồng phạm với vai trò là người thực hành.

Quan điểm của tác giả là quan điểm 3 vì: theo hướng dẫn tại điểm a mục 6.2 Thông tư liên tịch số 17/2007 quy định  thì Người nghiện ma túy có chất ma túy (không phân biệt nguồn gốc ma túy do đâu mà có) cho người nghiện ma túy khác chất ma túy để cùng sử dụng trái phép thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, mà tùy từng trường hợp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tàng trữ trái phép chất ma túy hoặc tội sử dụng trái phép chất ma túy”. Trong trường hợp này, B là người cho A ma túy để sử dụng thì B cũng đã có thời gian cất giấu bất hợp pháp chất ma túy mà không nhằm mục đích mua bán, vận chuyển hay sản xuất trái phép chất ma túy. Đối chiếu với quy định tại điểm tiểu mục 3 mục 3.1 Thông tư liên tịch số 17/2007 quy định “Tàng trữ trái phép chất ma túy” là cất giữ, cất giấu bất hợp pháp chất ma túy ở bất cứ nơi nào (như trong nhà, ngoài vườn, chôn dưới đất, để trong vali, cho vào thùng xăng xe, cất dấu trong quần áo, tư trang mặc trên người hoặc theo người…) mà không nhằm mục đích mua bán, vận chuyển hay sản xuất trái phép chất ma túy. Thời gian tàng trữ dài hay ngắn không ảnh hưởng đến việc xác định tội này. Như vậy, B cũng là người trực tiếp thực hiện tội phạm, nên xác định B đồng phạm với vai trò là người thực hành.

Trên đây là bài viết trao đổi nghiệp vụ, rất mong nhận được các ý kiến của đồng nghiệp.