Vướng mắc khi kiểm sát thời hạn giải quyết vụ án khi tạm ngừng phiên tòa theo Điều 259 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015

Quá trình xét xử vụ án trên, Hội đồng xét xử xét thấy: Cần xác minh, thu thập bổ sung tài liệu chứng cứ mà nếu không thực hiện thì không thể giải quyết được vụ án và không thể thực hiện được ngay tại phiên tòa. Căn cứ Điều 235 và điểm c khoản 1 Điều 259 BLTTDS Hội đồng xét xử ra Quyết định số 03/2021/QĐST-DS ngày 07/9/2021 quyết định tạm ngừng phiên tòa.

Ngày 30/9/2021, Tòa án huyện có Quyết định số 01/2021/QĐ-CCTLCC Yêu cầu UBND xã Vĩnh Hưng cung cấp Biên bản thu tiền ngày 16/12/2002 của UBND xã Vĩnh Tuy (nay là xã Vĩnh Hưng) thu tiền diện tích chuyển đổi của ông Nguyễn Văn Hà. Xét thấy: Cần đợi UBND xã Vĩnh Hưng cung cấp tài liệu chứng cứ, căn cứ vào các Điều 214, 215 và 219 ngày 06/10/2021 Tòa án huyện ra Quyết định số 09/2021/QĐST-DS quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, kể từ ngày 07/10/2021. Ngày 25/10/2021, Tòa án huyện nhận được công văn số 32/UBND ngày 19/10/2021 của Ủy ban nhân dân xã Vĩnh Hưng phúc đáp Quyết định số 01/2021/QĐ-CCTLCC ngày 30/9/2021 Tòa án nhân dân huyện Bình Giang. Ngày 28/10/2021 Tòa án nhân dân huyện Bình Giang có Quyết định số 05/2021/QST-DS quyết định tiếp tục giải quyết vụ án dân sự trên. 

Tạm ngừng phiên tòa là quy định mới của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 so với Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004 sửa đổi, bổ sung năm 2011, mục đích của tạm ngừng phiên tòa nhằm tiết kiệm thời gian và giảm chi phí tố tụng.  

Tại mục 2 phần IV Công văn số 89/TANDTC-PC ngày 30/6/2020 của TANDTC thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong xét xử:

 “Khoản 2 Điều 259 của Bộ luật Tố tụng dân sự quy định:“Việc tạm ngừng phiên tòa phải được ghi vào biên bản phiên tòa. Thời hạn tạm ngừng phiên tòa là không quá 01 tháng, kể từ ngày Hội đồng xét xử quyết định tạm ngừng phiên tòa. Hết thời hạn này, nếu lý do để ngừng phiên tòa không còn thì Hội đồng xét xử tiếp tục tiến hành phiên tòa; nếu lý do để ngừng phiên tòa chưa được khắc phục thì Hội đồng xét xử ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự…”.

Điều 216 của BLTTDS về quyết định tiếp tục giải quyết vụ án dân sự quy định:

“Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày lý do tạm đình chỉ giải quyết vụ án quy định tại Điều 214 của Bộ luật này không còn thì Tòa án phải ra quyết định tiếp tục giải quyết vụ án dân sự và gửi quyết định đó cho đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện, Viện kiểm sát cùng cấp.        

Quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự hết hiệu lực kể từ ngày ban hành quyết định tiếp tục giải quyết vụ án dân sự. Tòa án tiếp tục giải quyết vụ án kể từ khi ban hành quyết định tiếp tục giải quyết vụ án dân sự.”   

Như vậy, trường hợp vụ án đã được đưa ra xét xử sau đó mới tạm đình chỉ giải quyết vụ án theo quy định tại khoản 2 Điều 259 nêu trên, nhưng sau đó lý do tạm đình chỉ không còn thì Tòa án phải căn cứ Điều 216 của Bộ luật Tố tụng dân sự để ra quyết định tiếp tục giải quyết vụ án dân sự theo mẫu số 44-DS ban hành theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP ngày 13-01-2017 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành một số biểu mẫu trong tố tụng dân sự. Tuy nhiên, trong mẫu số 44-DS không có nội dung về ngày mở phiên tòa. Vì vậy, kèm theo quyết định tiếp tục giải quyết vụ án, Tòa án gửi thông báo ngày mở lại phiên tòa và phiên tòa sẽ được tiến hành lại từ đầu.”

Qua kiểm sát quyết định tiếp tục giải quyết vụ án số 05/2021/QST-DS,  ngày 28/10/2021 của Tòa án nhân dân huyện Bình Giang, Kiểm sát viên đã trao đổi với Thẩm phán thụ lý vụ án về thời hạn giải quyết vụ án. Quan điểm của Thẩm phán (thời hạn tiếp tục giải quyết vụ án là 04 tháng theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 203 BLTTDS quy định về thời hạn chuẩn bị xét xử). Như vậy quan điểm của Thẩm phán thụ lý vụ án trái với hướng dẫn nghiệp vụ của Tòa án nhân dân tối cao (Tại mục 2 phần IV Công văn số 89/TANDTC-PC ngày 30/6/2020 của TANDTC thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong xét xử).

Do, Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 chưa có quy định cụ thể về thời hạn tiếp tục giải quyết vụ án dân sự trong trường hợp vụ án đã đưa ra xét xử, Hội đồng xét xử ra Quyết định tạm ngừng phiên tòa, Quyết định tạm đình chỉ vụ án và Quyết định tiếp tục giải quyết vụ án nên vẫn có những nhận thức khác nhau về việc áp dụng pháp luật vì vậy cần phải sửa đổi bổ sung quy định trên vào BLTTDS.

Trên đây là vướng mắc trong quá trình kiểm sát thời hạn giải quyết vụ án dân sự tôi muốn trao đổi cùng các độc giả.

Phạm Văn Ngoan
VKSND huyện Bình Giang