Vướng mắc trong công tác kiểm sát hoạt động thông báo về thi hành án cho đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan của Chi cục thi hành án dân sự.

Thông báo về thi hành án là hoạt động của Chấp hành viên, cán bộ và cơ quan thi hành án dân sự giúp cho đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan biết được quyền và nghĩa vụ của mình phát sinh trong quá trình tổ chức thi hành bản án, quyết định. Đây là hoạt động diễn ra thường xuyên, do đó việc thông báo trong thi hành án dân sự có ý nghĩa hết sức quan trọng, không những đảm bảo tính khách quan, minh bạch trong hoạt động thi hành án mà còn là cơ sở để áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án.

Tuy nhiên, qua công tác trực tiếp kiểm sát hoạt động thi hành án dân sự tại Chi cục THADS huyện Bình Giang, nhận thấy có một số vướng mắc trong công tác kiểm sát hoạt động thông báo về thi hành án cho đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan của Chi cục THADS.  Cụ thể:

Theo quy định tại Điều 39 Luật THADS năm 2014:

"1. Quyết định về thi hành án, giấy báo, giấy triệu tập và văn bản khác có liên quan đến việc thi hành án thông báo cho đương sự, người có quyền, nghĩa vụ liên quan để họ thực hiện quyền, nghĩa vụ theo nội dung của văn bản đó.

3. Việc thông báo được thực hiện theo các hình thức sau đây:

a) Thông báo trực tiếp hoặc qua cơ quan, tổ chức, cá nhân khác theo quy định của pháp luật".

Điều 12 Nghị định số 62/2015/NĐ-CP ngày 18/7/2015 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật thi hành án dân sự  (sau đây gọi tắt là Nghị định 62/2015/NĐ-CP) đã hướng dẫn cụ thể quy định thông báo về thi hành án:

" 1. Việc thông báo trực tiếp cho đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được thực hiện như sau:

a) Do Chấp hành viên, công chức làm công tác thi hành án giao văn bản cần thông báo cho người được thông báo;

b) Do bưu tá; người được cơ quan thi hành án ủy quyền; tổ trưởng tổ dân phố; trưởng thôn, làng, ấp, bản, khóm, buôn, phum, sóc; Ủy ban nhân dân, công an cấp xã; Thủ trưởng cơ quan, đơn vị; Giám thị trại giam, trại tạm giam, Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi người được thông báo có địa chỉ, cư trú, công tác, chấp hành hình phạt tù giao văn bản cần thông báo cho người được thông báo".

Trên thực tế thi hành, vì khoảng cách vị trí địa lý nên nhiều văn bản bắt buộc Chấp hành viên phải tống đạt cho đương sự thông qua dịch vụ bưu chính. Tuy nhiên, Nghị định 62/2015/NĐ-CP chỉ quy định việc thông báo trực tiếp cho đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có thể được thực hiện thông qua bưu tá mà không quy định rõ trình tự, thủ tục tiến hành hoạt động này. Hiện nay, việc tống đạt văn bản về thi hành án qua bưu điện qua hai hình thức: gửi bằng đường thư thường hoặc thư có bảo đảm. Trong hình thức thư có bảo đảm lại được chia ra hai cách thức là không có hồi báo và có hồi báo. Nếu Chấp hành viên tống đạt văn bản cho đương sự qua đường thư thường thì sẽ không có vận đơn để lưu trong hồ sơ và cũng không biết được việc đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã nhận văn bản đó hay chưa. Điều này khiến cho công tác kiểm sát hoạt động thông báo về thi hành án cho đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan của Chi cục THADS gặp nhiều khó khăn như: Chấp hành viên đã thông báo cho đương sự hay chưa, thời hạn thông báo có đúng theo quy định tại khoản 2 Điều 39 Luật THADS: "Việc thông báo phải thực hiện trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày ra văn bản, trừ trường hợp cần ngăn chặn đương sự tẩu tán, hủy hoại tài sản, trốn tránh việc thi hành án" đồng thời cũng gây ảnh hưởng cho đương sự trong trường hợp Chấp hành viên không thực hiện việc thông báo về thi hành án cho đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan theo quy định..

Để khắc phục những vướng mắc trên, tác giả kiến nghị trong thời gian tới Luật THADS cũng như Nghị định hướng dẫn thi hành Luật THADS cần sửa đổi, bổ sung theo hướng quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thông báo về thi hành án trực tiếp cho đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thông qua dịch vụ bưu chính theo hướng: "Việc thông báo về thi hành án trực tiếp cho đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan qua dịch vụ bưu chính phải bằng thư bảo đảm và có xác nhận của người nhận văn bản. Văn bản có xác nhận phải được chuyển lại cho cơ quan thi hành án. Thời hạn để tính thời hạn là ngày họ xác nhận đã nhận được văn bản".