Vướng mắc về tổng hợp hình phạt theo quy định tại điều 56 Bộ luật hình sự

Thứ sáu - 10/05/2024 05:27

Việc tổng hợp hình phạt của nhiều bản án được thực hiện theo quy định tại các Điều 55 và Điều 56 của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Tuy nhiên trong thực tế còn có những trường hợp không thể tổng hợp được hình phạt của nhiều bản án gây ra khó khăn vướng mắc khi các cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện chức năng nhiệm vụ. Ví dụ cụ thể là:
Ngày 21/9/2022, Nguyễn Văn A bị Tòa án nhân dân huyện A, tỉnh B xử phạt 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 24 tháng kể từ ngày tuyên án sơ thẩm về tội: “Trộm cắp tài sản”. Giao bị cáo cho UBND xã C quản lý giám sát giáo dục trong thời gian chịu thử thách. Đến ngày 24/10/2022, Tòa án nhân dân huyện A đã ra Quyết định thi hành án đối với người được hưởng án treo là Nguyễn Văn A.
Ngày 28/9/2022, Nguyễn Văn A bị Cơ quan CSĐT – Công an huyện D, tỉnh E bắt, tạm giữ về hành vi “Buôn bán hàng cấm”. Đến ngày 02/10/2022 bị khởi tố và tạm giam. Ngày 24/01/2023, bị Tòa án nhân dân huyện Đ xử phạt 12 tháng tù. Thời hạn tính từ ngày tạm giữ 28/9/2023.
Trong trường hợp này theo quy định tại Điều 55: “Nếu các hình phạt đã tuyên cùng là cải tạo không giam giữ hoặc cùng là tù có thời hạn, thì các hình phạt đó được cộng lại thành hình phạt chung; hình phạt chung không được vượt quá 03 năm đối với hình phạt cải tạo không giam giữ, 30 năm đối với hình phạt tù có thời hạn; Nếu các hình phạt đã tuyên là cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn, thì hình phạt cải tạo không giam giữ được chuyển đổi thành hình phạt tù theo tỷ lệ cứ 03 ngày cải tạo không giam giữ được chuyển đổi thành 01 ngày tù để tổng hợp thành hình phạt chung theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều này …” và Điều 56 Bộ luật hình sự: “Trong trường hợp một người phải chấp hành nhiều bản án đã có hiệu lực pháp luật mà các hình phạt của các bản án chưa được tổng hợp, thì Chánh án Tòa án có thẩm quyền ra quyết định tổng hợp hình phạt của các bản án theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này”. Như vậy ngày 24/01/2023 khi Tòa án nhân dân huyện D xử Nguyễn Văn A thì phải thực hiện việc tổng hợp hình phạt chung với bản án ngày 21/9/2022 (đã có hiệu lực pháp luật). Tuy nhiên hai loại hình phạt của 02 Bản án nêu trên khác nhau, Bản án ngày 21/9/2022 tuyên 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo còn Bản án ngày 24/1/2023 tuyên hình phạt tù nên không thể tổng hợp được hình phạt (vì luật không quy định). Khi không tổng hợp hình phạt thì Nguyễn Văn A đồng thời phải chấp hành song song 02 loại hình phạt theo 02 Quyết định thi hành án trong cùng một thời điểm.
Mặt khác nếu áp dụng quy định tại khoản 2 Điều 7 Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15/5/2018 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật hình sự về án treo: “Trường hợp người đang được hưởng án treo mà lại phát hiện trước khi được hưởng án treo họ đã thực hiện một tội phạm khác thì Tòa án quyết định hình phạt đối với tội phạm đó và không tổng hợp hình phạt với bản án cho hưởng án treo. Trong trường hợp này, người phạm tội phải đồng thời chấp hành 02 bản án và việc thi hành án do các cơ quan được giao trách nhiệm thi hành án hình sự phối hợp thực hiện theo quy định của Luật Thi hành án hình sự” thì không đúng với mục đích của từng loại Hình phạt theo quy định của Bộ luật hình sự. Hơn nữa Luật Thi hành án hình sự năm 2019 có hiệu lực từ ngày 01/01/2020 lại không quy định và hướng dẫn đối với trường hợp này.
Ngoài ra nếu xác định ngày 21/9/2022, Nguyễn Văn A bị Tòa án nhân dân huyện A, tỉnh B xử 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách 24 tháng kể từ ngày tuyên án sơ thẩm về tội: “Trộm cắp tài sản”. Giao bị cáo cho UBND xã C quản lý giám sát giáo dục trong thời gian chịu thử thách, thời hạn tính từ ngày tuyên án sơ thẩm để xác định ngày chấp hành án treo của Nguyễn Văn A là ngày 21/9/2022 đến ngày 28/9/2022 (ngày A phạm tội mới) là vi phạm nghĩa vụ của người chấp hành án để chuyển hình phạt cho hưởng án treo sang hình phạt tù và thực hiện việc tổng hợp hình phạt của 02 bản án cũng không đúng vì Bản án ngày 21/9/2022 đến ngày 28/9/2022 chưa có hiệu lực pháp luật vẫn còn trong thời gian kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
Từ thực tế nêu trên, đề nghị Cơ quan chức năng có thẩm quyền sớm có hướng dẫn cụ thể việc thực hiện Quy định của Bộ luật tố tụng Hình sự, Bộ luật Hình sự và Luật thi hành án Hình sự được đảm bảo thực hiện thông suốt và có hiệu quả./.

Nguyễn Anh Đức
VKSND thành phố Chí Linh

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Vướng mắc về tổng hợp hình phạt theo quy định tại điều 56 Bộ luật hình sự

Phạm tội: "Tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý" hay "tội chứa chấp sử dụng trái phép chất ma tuý"

Bàn về tình tiết giảm nhẹ “người phạm tội tự thú” quy định tại điểm r khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự

Bàn về căn cứ thay đổi người nuôi con sau ly hôn từ một vụ án hôn nhân và gia đình.

A phạm tội thuộc trường hợp tái phạm hay tái phạm nguy hiểm?

Vai trò của Viện kiểm sát nhân dân trong hoạt động hòa giải, đối thoại tại Tòa án

Những lưu ý khi khởi tố điều tra, truy tố, xét xử đối với Tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia

Bàn về quy định việc xét rút ngắn thời gian thử thách của án treo, xét giảm thời hạn chấp hành án phạt cải tạo không giam giữ và vướng mắc của Luật THA hình sự

Bàn về quy định tại Điều 134 Bộ luật hình sự

Trao đổi nghiệp vụ: Quy định “đã bị kết án” xác định là yếu tố cấu thành tội phạm, tình tiết định khung hình phạt hay tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với một số tội phạm về Ma tuý?

Một số vấn đề Kiểm sát viên cần lưu ý khi hỏi cung bị can