Một số điểm mới cơ bản của Quy định số 22-QĐ/TW về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng

Ngày 28/7/2021, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) ban hành Quy định số 22-QĐ/TW về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng (gọi tắt là Quy định 22), có hiệu lực kể từ ngày ký, thay thế Quy định số 30-QĐ/TW ngày 26/7/2016 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) thi hành Chương VII và Chương VIII Điều lệ Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng (gọi tắt là Quy định 30).

 Ảnh: Hội nghị lần thứ ba, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII (Nguồn: Internet).

Quy định 22 có một số điểm mới cơ bản so với Quy định 30 như sau:

1. Tên gọi và bố cục của Quy định 22: tên gọi của Quy định 22 ngắn gọn hơn so với Quy định 30. Bố cục đã thay đổi hoàn toàn so với Quy định 30. Quy định 22 gồm có 7 chương, 36 điều, quy định về từng nhóm của nội dung về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng; còn Quy định 30 quy định theo từng điều cụ thể của Điều lệ Đảng.

2. Về nguyên tắc trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng: Quy định 22 thiết kế một điều (Điều 2) quy định về nguyên tắc trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, trong đó có các nội dung mới: (1) " Công tác kiểm tra, giám sát phải kịp thời phát hiện nhân tố mới, tích cực để phát huy, phải bảo vệ cái đúng, bảo vệ người tốt, cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đột phá vì lợi ích chung; phải chủ động phát hiện sớm để phòng ngừa, ngăn chặn, khắc phục khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên ngay từ khi còn mới manh nha, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, kéo dài và lan rộng"; (2)"Mọi tổ chức đảng và đảng viên đều bình đẳng trước kỷ luật của Đảng và đều phải chịu sự kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng, không có ngoại lệ".

3. Về khái niệm kiểm tra, giám sát: (1) Khái niệm kiểm tra của Đảng, Quy định 22 (tại khoản 3 Điều 3) bổ sung thêm việc chấp hành quyết định, quy chế, kết luận của Đảng; (2) Khái niệm giám sát của Đảng, Quy định 22 bổ sung thêm cụm từ nắm bắt, kết luận nhằm kịp thời nhắc nhở, bổ sung thêm giám sát việc chấp hành quyết định, quy chế, kết luận của Đảng, và khắc phục sửa chữa hạn chế, khuyết điểm, vi phạm. 

4. Về công tác kiểm tra, giám sát của cấp uỷ, tổ chức đảng: bổ sung 3 nội dung mới: (1) Về lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát, Quy định 22 bổ sung nội dung (tại tiết b, điểm 1.2, khoản 1 Điều 4): "Lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, đảng viên chấp hành pháp luật của Nhà nước"; đồng thời bổ sung việc phản biện của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, nhân dân khi cấp uỷ, tổ chức đảng ban hành các văn bản để các tổ chức đảng thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát; (2) Nội dung kiểm tra, giám sát đối với đảng viên, Quy định 22 (tại tiết 2.3.2 điểm 2.3 và tiết 3.3.2 điểm 3.3 Điều 4) bổ sung thêm nội dung kiểm tra, giám sát về "tiêu chuẩn đảng viên, tiêu chuẩn cấp uỷ viên"; (3) Về thực hiện nhiệm vụ khác của cấp ủy, tổ chức đảng, Quy định 22 (tại điểm 4.2, khoản 2 Điều 4) bổ sung "Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng, đảng viên ở lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm, quan trọng hoặc liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành".

5. Về công tác kiểm tra, giám sát của chi bộ: Quy định 22 (tại khoản 2 Điều 5) bổ sung thẩm quyền của chi bộ trong công tác giải quyết tố cáo và kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm: "Giải quyết tố cáo và kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với đảng viên trong chi bộ về thực hiện nhiệm vụ chi bộ giao; về phẩm chất, đạo đức, lối sống; về thực hiện nhiệm vụ đảng viên (trừ nhiệm vụ cấp trên giao)".

6. Về công tác kiểm tra, giám sát của uỷ ban kiểm tra các cấp

6.1. Công tác giám sát của ủy ban kiểm tra, Quy định 22 (tại điểm 3.1 khoản 3 Điều 8) có các nội dung mới: (1) Nội dung giám sát đối với tổ chức đảng, bổ sung thêm nội dung: "Việc thực hiện các kết luận, quyết định kiểm tra, giám sát và kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm"; (2) Nội dung giám sát đối với đảng viên, quy định việc giám sát "thực hiện các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng" thay cho "thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ" theo Quy định 30 trước đây; bổ sung giám sát "Tư tưởng chính trị" và "trách nhiệm nêu gương theo các quy định của Đảng"; (3) Thẩm quyền và trách nhiệm của Uỷ ban kiểm tra, quy định bổ sung thêm nội dung: "Uỷ ban kiểm tra phân công thành viên uỷ ban dự các cuộc họp của cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ cùng cấp".

6.2. Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, Quy định 22 (tại tiết 3.2.1, điểm 3.2 khoản 3 Điều 8) có các nội dung mới: (1) Việc phát hiện, xác định dấu hiệu vi phạm, bổ sung nguồn phát hiện "công tác lãnh đạo, chỉ đạo" và "báo cáo, kiến nghị của cấp ủy, tổ chức đảng cấp dưới"; (2) Nội dung kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, sửa đổi nội dung "thực hiện các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng" thay cho "thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ" theo Quy định 30 trước đây; bổ sung nội dung kiểm tra về công tác cán bộ, như: "tiếp nhận, điều động, bổ nhiệm, từ chức, miễn nhiệm, giới thiệu ứng cử, bầu cử, nâng ngạch".

7. Về quyền và trách nhiệm của đối tượng kiểm tra, giám sát: Quy định 22 (tại khoản 6 Điều 3) bổ sung quy định về trách nhiệm đối với đối tượng kiểm tra, giám sát "không được sử dụng thiết bị ghi âm, ghi hình khi làm việc với chủ thể kiểm tra, giám sát".

8. Về thi hành kỷ luật đảng

8.1. Về thẩm quyền kỷ luật đối với đảng viên, Quy định 22 (tại điểm 1.3 khoản 1, điểm 2.1 khoản 2 Điều 11) bổ sung thêm ban thường vụ đảng uỷ, uỷ ban kiểm tra cơ sở có thẩm quyền xử lý kỷ luật đối với đảng viên, cụ thể: (1) "Ban thường vụ đảng uỷ cơ sở quyết định khiển trách, cảnh cáo đảng viên trong đảng bộ (kể cả đảng viên là cán bộ thuộc diện cấp uỷ cùng cấp quản lý nhưng không phải cấp uỷ viên cùng cấp hoặc cán bộ thuộc diện cấp uỷ cấp trên quản lý"; (2) "Uỷ ban kiểm tra đảng uỷ cơ sở quyết định hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo đảng viên trong đảng bộ (kể cả cấp uỷ viên chi bộ, cấp uỷ viên đảng uỷ bộ phận, cán bộ thuộc diện cấp uỷ cùng cấp quản lý nhưng không phải cấp uỷ viên cùng cấp".

8.2. Về thẩm quyền xử lý kỷ luật tổ chức đảng, Quy định 22 (tại Điều 12) bổ sung thêm ban thường vụ đảng uỷ, uỷ ban kiểm tra cơ sở có thẩm quyền xử lý kỷ luật đối với tổ chức đảng, cụ thể: (1) "Ban thường vụ cấp uỷ từ cấp cơ sở trở lên có quyền kỷ luật tổ chức đảng cấp dưới theo quy định"; (2) "Uỷ ban kiểm tra các cấp quyết định hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo tổ chức đảng trực thuộc cấp uỷ cấp dưới".

8.3. Về thi hành kỷ luật đối với đảng viên: (1) Nguyên tắc thi hành kỷ luật đảng viên có sự thay đổi về thời hạn chưa xem xét đối với đảng viên đang nghỉ thai sản so với Quy định 30, nay quy định cụ thể thời hạn nuôi con dưới 12 tháng; (2) Về thi hành kỷ luật đối với đảng viên vi phạm pháp luật, Quy định 22 nêu rõ tổ chức đảng có thẩm quyền chủ động, kịp thời kiểm tra, kết luận và xem xét xử lý đảng viên khi có các tài liệu của cơ quan thanh tra, kiểm toán cung cấp có vi phạm pháp luật.

9. Về giải quyết tố cáo đối với tổ chức đảng và đảng viên: (1) Thẩm quyền giải quyết tố cáo, Quy định 22 (tại Điều 19) bổ sung thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ; bổ sung thẩm quyền của tổ chức đảng trong việc giải quyết tố cáo đối với các trường hợp cán bộ về hưu bị tố cáo vi phạm trong thời gian đang đương chức; (2) Nguyên tắc giải quyết tố cáo, Quy định 22 (tại Điều 20) bổ sung thêm nội dung: “Nếu đơn tố cáo giấu tên, mạo tên nhưng rõ địa chỉ, đối tượng và nội dung tố cáo thì tổ chức đảng có thẩm quyền nắm tình hình để làm cơ sở kiểm tra, giám sát đối với tổ chức đảng, đảng viên bị tố cáo”.

10. Về khiếu nại kỷ luật đảng: (1) Về thẩm quyền giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng, Quy định 22 (tại Điều 22) đã bổ sung thẩm quyền giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng đối với uỷ ban kiểm tra, ban thường vụ cấp uỷ cơ sở; (2) Về thẩm quyền chuẩn y, thay đổi hoặc xoá kỷ luật, Quy định 22 (tại Điều 25) bổ sung thẩm quyền đối với cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ và uỷ ban kiểm tra cơ sở.

 Trên đây là một số nội dung mới cơ bản của Quy định số 22-QĐ/TW ngày 28/7/2021 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XIII) về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng. Để triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Quy định 22, các cấp uỷ, tổ chức đảng phải làm tốt công tác tổ chức quán triệt, nghiên cứu để nắm vững Quy định 22, nhất là những nội dung mới của công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng, triển khai việc rà soát các quy chế làm việc và chương trình công tác kiểm tra, giám sát của cấp uỷ, uỷ ban kiểm tra, của chi bộ toàn khóa để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp./.