Đề nghị không xử lý tài sản bảo đảm khi đã thế chấp

Thứ năm - 06/03/2025 03:40

Ngày 04/3/2025, VKSND tỉnh phối hợp với TAND tỉnh xét xử có trình chiếu tài liệu, chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa vụ án kinh doanh, thương mại phúc thẩm về việc “Tranh chấp hợp đồng tín dụng và hợp đồng thế chấp tài sản”, giữa Ngân hàng TMCP công thương Việt Nam (Viettinbank) với Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Toàn. Đại diện hộ kinh doanh: Ông Nguyễn Văn Toàn, sinh năm 1969; Địa chỉ: Đội 7, thôn Đông, xã Cổ Dũng, huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là ông Phạm Văn Nam, SN 1968; bà Nguyễn Thị Báu, SN 1971 và ông Cao Hùng Hậu, SN 1953 và bà Hoàng Thị Lĩnh, SN 1953 đều kháng cáo một phần bản án sơ thẩm liên quan đến việc xử lý tài sản thế chấp.
Căn cứ các tài liệu, chứng cứ hồ sơ vụ án Tòa án cấp sơ thẩm đã thu thập và xét hỏi công khai tại phiên tòa phúc thẩm: xác định ông Nguyễn Văn Toàn đã ký Hợp đồng vay của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam hạn mức số 239/2018/HĐCVHM/NHCT346/KCNHD12 ngày 16/10/2018 kèm theo các Giấy nhận nợ ngày 25/12/2018; 26/12/2018; 27/12/2018; 07/01/2019; 08/01/2019; 23/10/2018; ngày 24/10/2018. Tổng hạn mức cấp tín dụng là 5.000.000.000 đồng (Năm tỷ đồng). Nội dung và hình thức của Hợp đồng tuân thủ quy định của pháp luật, do vậy HĐTD có hiệu lực pháp luật, các bên phải thực hiện quyền, nghĩa vụ theo thỏa thuận của Hợp đồng. Tính đến ngày 26/9/2024 là: Nợ gốc: 2.493.978.406 đồng; nợ lãi trong hạn là 54.561.928 đồng; lãi quá hạn là 1.866.045.108 đồng. Tổng tiền nợ gốc, lãi trong hạn và lãi quá hạn là: 4.414.585.442 đồng. Do vậy, Tòa án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Viettinbank, buộc ông Toàn phải trả toàn bộ số tiền nợ gốc, tiền lãi suất trong hạn, tiền lãi suất quá hạn theo Hợp đồng tín dụng và các Giấy nhận nợ kèm theo là 4.414.585.442 đồng.
Tài sản thế chấp của ông Nguyễn Văn Toàn, bà Đỗ Thị Trang: Một nhà ở 2 tầng, mái bê tông, diện tích xây dựng 64m², diện tích sàn 128m2 + giá trị QSDĐ 245m² thuộc thửa đất số 170, tờ bản đồ số 15 tại thôn Đông, xã Cổ Dũng, huyện Kim Thành theo GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất do UBND huyện Kim Thành cấp ngày 05/10/2012, chủ sở hữu là ông Toàn, bà Trang. HĐTC-QSDĐ và tài sản gắn liền với đất số 136 ngày 27/10/2017.
Tài sản thế chấp của ông Cao Hùng Hậu - bà Hoàng Thị Lĩnh: Nhà xây 4 tầng, bê tông cốt thép, diện tích xây dựng 56m², diện tích sàn 224m² + giá trị QSDĐ ở đô thị diện tích 56m² thuộc thửa đất số 213, tờ bản đồ số 07; địa chỉ: Số 20, Nguyễn Thiện Thuật, phường Trần Hưng Đạo, Tp Hải Dương theo GCNQSDĐ, QSH nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất do UBND Tp Hải Dương cấp ngày 11/06/2013, chủ sở hữu là ông Cao Hùng Hậu, bà Hoàng Thị Lĩnh. HĐTC-QSDĐ và TS gắn liền với đất số 117 ngày 12/9/2018 để đảm bảo toàn bộ nghĩa vụ trả nợ (bao gồm: gốc, lãi, phí, tiền phạt, tiền bồi thường thiệt hại và các nghĩa vụ tài chính khác) của ông Toàn đối với Viettinbank;
Tài sản thế chấp của ông Phạm Văn Nam, bà Nguyễn Thị Báu: Nhà xây 1 tầng, mái bê tông, diện tích xây dựng 70m² + Nhà xây 1 tầng mái bê tông diện tích xây dựng 40m² + giá trị QSDĐ 310m² thuộc thửa đất số 327, tờ bản đồ số 02 tại xã Cổ Dũng, huyện Kim Môn, tỉnh Hải Hưng (nay là xã Cổ Dũng, huyện Kim Thành) theo GCNQSDĐ số G551725, số vào sổ cấp GCN 667/QSDĐ/... do UBND huyện Kim Môn (nay là huyện Kim Thành) cấp ngày 21/9/1996, chủ sở hữu là Phạm Khắc Nam (ngày 09/10/2017 Văn phòng ĐKQSDĐ – Phòng TN&MT huyện Kim Thành xác nhận tên chủ sử dụng đất có sai sót được đính chính lại là Phạm Văn Nam theo đề nghị của gia đình được UBND xã Cổ Dũng xác nhận ngày 18/9/2017). HĐTC-QSDĐ số 137 ngày 11/10/2017; đảm bảo thực hiện nghĩa vụ của ông Toàn đối với Viettinbank số tiền 400.000.000 đồng và toàn bộ số tiền lãi, phí, tiền phạt...

Kiểm sát viên phát biểu tại phiên tòa

Tại phiên tòa sơ thẩm, những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan cũng như người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ông Hậu đều xác định hành vi của ông Toàn, ông Sáng và một số cán bộ Ngân hàng có dấu hiệu tội phạm hình sự nên đề nghị HĐXX xem xét làm rõ để đảm bảo việc giải quyết vụ án được đúng quy định của pháp luật, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm xác định hành vi của ông Toàn và anh Sáng có dấu hiệu của tội phạm hình sự nên đã chuyển hồ sơ đến Công an huyện Kim Thành để xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật; ông Hậu cho rằng ông Toàn có dấu hiệu Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và có đơn đề nghị CA huyện Kim Thành xác minh giải quyết. Ngày 07/12/2023 cơ quan CSĐT- CA huyện Kim Thành có Phiếu hướng dẫn số 2787 đối với đơn của ông Cao Hùng Hậu xác định: Việc thỏa thuận cho vay giữa ngân hàng Vietinbank với hộ kinh doanh ông Nguyễn Văn Toàn là có thật, có tài sản thế chấp và được bên thứ 3 (có tài sản thế chấp) đồng ý. Các hóa đơn chứng từ về việc ông Toàn mua của ông Sáng chỉ là điều kiện để Vietinbank giải ngân khoản vay của ông Toàn nhằm mục đích kinh doanh; gia đình ông Toàn cam kết sẽ trả tiền cho ông Hậu, ông Nam. Do vậy, xác định đây là tranh chấp trong lĩnh vực dân sự, không thuộc thẩm quyền giải quyết của công an huyện Kim Thành. Đề nghị ông Hậu và ông Nam gửi đơn đến TAND huyện Kim Thành để giải quyết theo thẩm quyền. Sau khi nhận hướng dẫn trên của Công an huyện Kim Thành; ông Hậu, ông Nam đã khiếu nại phiếu hướng dẫn trên nhưng chưa có kết quả giải quyết của CA huyện Kim Thành.
Ông Cao Hùng Hậu, bà Hoàng Thị Lĩnh và ông Phạm Văn Nam, bà Nguyễn Thị Báu đều cho rằng tài sản mà ông Hậu, bà Lĩnh và ông Nam, bà Báu ký HĐTC để bảo đảm cho khoản vay của ông Toàn bổ sung vốn kinh doanh bia, nước giải khát do ông Toàn không sử dụng đúng mục đích theo thỏa thuận; ký khống các phiếu nhập kho, ủy nhiệm chi; không có phương án, kế hoạch kinh doanh, hàng hóa mua bán, ông Toàn có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tiền của ngân hàng nên ngân hàng phải đề nghị cơ quan chức năng xử lý hành vi của ông Toàn chứ không phải xử lý tài sản của các ông, bà.
Tuy nhiên, việc thế chấp tài sản của ông Hậu và bà Lĩnh, ông Nam bà Báu đối với HĐTD của ông Toàn đảm bảo các quy định của pháp luật, các đương sự đều thừa nhận. Ông Hậu bà Lĩnh và ông Nam bà Báu đã dùng là tài sản hợp pháp của mình làm tài sản thế chấp cho Viettinbank để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ cho HĐTD của ông Toàn.
Tòa án sơ thẩm xác định: Đây là vụ án đương sự khởi kiện về tranh chấp kinh doanh thương mại, việc giải quyết dứt điểm tranh chấp nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Vì vậy, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ngân hàng Vietinbank là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật. Kiến nghị CA huyện Kim Thành xem xét, trả lời khiếu nại của ông Hậu và ông Nam theo quy định của pháp luật; trường hợp cơ quan chức năng có căn cứ xác định xác định dấu hiệu tội phạm, giải quyết hành vi phạm tội theo thủ tục tố tụng hình sự; nếu xác định có thiệt hại thì sẽ xem xét giải quyết vấn đề trách nhiệm dân sự.
Sau phiên tòa sơ thẩm ông Hậu, bà Lĩnh và ông Nam bà Báu cùng kháng cáo đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm: Sửa một phần bản án dân sự sơ thẩm ngày 26/9/2024 giữa Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam và ông Nguyễn Văn Toàn theo hướng: Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam về việc yêu cầu xử lý tài sản bảo đảm của bên thế chấp, trong trường hợp ông Nguyễn Văn Toàn không thực hiện hoặc thực hiện không đúng và đầy đủ nghĩa vụ trả nợ cho Ngân hàng do ông Nguyễn Văn Toàn có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tiền của Ngân hàng nên các ông bà không có trách nhiệm phải dùng tài sản thế chấp của mình để trả nợ thay cho ông Nguyễn Văn Toàn, đề nghị không xử lý tài sản bảo đảm.
Xem xét nội dung theo đơn kháng cáo nêu trên và tại phiên tòa phúc thẩm ông Hậu, ông Nam trình bày thì thấy: ông Nguyễn Văn Toàn đã ký Hợp đồng với Ngân hàng Vietinbank vay hạn mức số 239 ngày 16/10/2018 kèm theo các Giấy nhận nợ ngày 25/12/2018; 26/12/2018; 27/12/2018; 07/01/2019; 08/01/2019; 23/10/2018; ngày 24/10/2018. Tổng hạn mức cấp tín dụng là 5.000.000.000 đồng (Năm tỷ đồng). Nội dung và hình thức của Hợp đồng tuân thủ quy định của pháp luật, do vậy HĐTD có hiệu lực pháp luật, các bên phải thực hiện quyền, nghĩa vụ theo thỏa thuận của Hợp đồng.
Số tiền ông Toàn còn nợ theo các Giấy nhận nợ kèm theo Hợp đồng cho vay hạn mức số 239/2018/HĐCVHM/NHCT346/KCNHD12 ngày 16/10/2018, tính đến ngày 26/9/2024 là: Nợ gốc: 2.493.978.406 đồng; nợ lãi trong hạn là 54.561.928 đồng; lãi quá hạn là 1.866.045.108 đồng. Tổng tiền nợ gốc, lãi trong hạn và lãi quá hạn là: 4.414.585.442 đồng. Do vậy, Tòa án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Viettinbank, buộc ông Toàn phải trả toàn bộ số tiền nợ gốc, tiền lãi suất trong hạn, tiền lãi suất quá hạn theo Hợp đồng tín dụng và các Giấy nhận nợ kèm theo là 4.414.585.442 đồng là có căn cứ. Bởi lẽ, Hợp đồng thế chấp được ký kết hoàn toàn tự nguyện giữa các bên; Tài sản thế chấp thuộc quyền sử dụng, quyền sở hữu hợp pháp của bên thế chấp tài sản; HĐTC được đăng ký giao dịch bảo đảm theo quy định. Do vậy, HĐTC có hiệu lực. HĐTC bảo đảm cho việc thanh toán các khoản vay của HKD ông Nguyễn Văn Toàn, 03 HĐTC đối với các tài sản nêu trên được thực hiện đúng quy định của pháp luật: Các bên tự nguyện ký kết, HĐTC được công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm là đúng quy định của pháp luật về nội dung và hình thức. Tại Điều 1 của 03 HĐTCTS, về nghĩa vụ được bảo đảm đều quy định cụ thể về phạm vi, nghĩa vụ của bên thế chấp tài sản. Do đó, trong trường hợp ông Toàn không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ trả nợ thì Viettinbank có quyền đề nghị cơ quan THADS có thẩm quyền phát mại các tài sản thế chấp để bảo đảm thu hồi số tiền của ông Toàn còn nợ. Nếu số tiền thu được từ việc cưỡng chế, kê biên xử lý tài sản đảm bảo theo thủ tục THA không đủ trả tiền nợ gốc, lãi trong hạn, lãi quá hạn thì ông Toàn phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho Viettinbank cho đến khi tất toán toàn bộ khoản vay.
Trên cơ sở đó Kiểm sát viên đề nghị Hội đồng xét xử: Áp dụng khoản 1 Điều 308, Điều 148 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015; Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án. Đề nghị HĐXX: Giữ nguyên bản án số: 01/2024/KDTM-ST ngày 26/9/2024 của Tòa án nhân dân huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương.
Sau khi xem xét một cách toàn diện nội dung vụ án, ý kiến đề nghị của Viện kiểm sát. Hội đồng xét xử không chấp nhận kháng cáo của Ông Hậu, bà Lĩnh và ông Nam bà Báu.

Hoàng Anh Tuấn
Phòng 10 VKSND tỉnh Hải Dương

Những tin mới hơn