Đồng chí Hoàng Quốc Việt : Người cộng sản kiên trung, nhà lãnh đạo tiền bối tiêu biểu

Thứ năm - 05/06/2025 02:48

Là một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã dành trọn cuộc đời cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Dù ở bất kỳ cương vị nào - từ phong trào công nhân, tổ chức Đảng, ngành Kiểm sát, đến công tác Dân vận, Mặt trận - đồng chí luôn nêu cao phẩm chất đạo đức cách mạng, tinh thần gương mẫu, sâu sát thực tiễn và cống hiến không ngừng vì lợi ích của nhân dân, của đất nước.
Đồng chí Hoàng Quốc Việt, tên khai sinh là Hạ Bá Cang, sinh ngày 28/5/1905 tại phường Đáp Cầu, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh, trong một gia đình nhà nho nghèo có truyền thống yêu nước. Đồng chí sớm giác ngộ lý tưởng cách mạng và tham gia vào phong trào đấu tranh giành độc lập dân tộc. Năm 1922, đồng chí theo học tại Trường Kỹ nghệ thực hành Hải Phòng, được gặp gỡ những chiến sĩ tiền bối, như Ngô Gia Tự, Nguyễn Đức Cảnh, Lương Khánh Thiện - những người có ảnh hưởng lớn đến con đường chính trị sau này của đồng chí. Tháng 7/1928, đồng chí được kết nạp vào Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội - tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Đông Dương. Giữa năm 1929, thực hiện chỉ thị của tổ chức, đồng chí vào Nam bộ hoạt động cách mạng cùng với các đồng chí Ngô Gia Tự, Lê Văn Lương. Tháng 2/1930, sau Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng chí được cử vào Ban Chấp hành Trung ương lâm thời. Tháng 4/1930, trên đường ra Bắc công tác, đồng chí bị thực dân Pháp bắt tại Hải Phòng, tra tấn dã man và bị kết án tù chung thân biệt xứ, đày ra Côn Đảo. Tại đây, đồng chí cùng các chiến sĩ cộng sản như Nguyễn Văn Cừ, Lê Duẩn, Phạm Văn Đồng, Lê Đức Thọ… đã biến nhà tù thành trường học cách mạng, tiếp tục rèn luyện bản lĩnh chính trị và phát triển tổ chức Đảng trong tù.
Cuối năm 1936, trước làn sóng dân chủ dâng cao ở Pháp, thực dân Pháp buộc phải trả tự do cho một số tù chính trị, trong đó có đồng chí Hoàng Quốc Việt. Trở về Hà Nội, đồng chí lập tức tham gia lại hoạt động cách mạng và được phân công phụ trách công tác báo chí của Đảng tại Bắc Kỳ. Trong thời gian này, đồng chí cùng với đồng chí Trường Chinh tổ chức xuất bản các tờ báo công khai như Bạn Dân, Thời Thế…, đấu tranh đòi quyền dân sinh, dân chủ cho nhân dân. Tháng 5/1937, đồng chí được Trung ương cử làm Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ, trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng ở vùng Bắc Bộ. Tháng 5/1941, tại Hội nghị Trung ương 8, đồng chí được cử vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tham gia xây dựng đường lối giải phóng dân tộc. Đến tháng 8/1945, tại Hội nghị toàn quốc của Đảng, đồng chí được bầu vào Thường vụ Trung ương Đảng, góp phần quan trọng vào việc lãnh đạo Tổng khởi nghĩa Tháng Tám thành công trên phạm vi cả nước. Ngay sau thắng lợi, đồng chí được Trung ương cử vào Nam Bộ giúp củng cố chính quyền cách mạng và mở rộng Mặt trận Dân tộc thống nhất.
Sau Cách mạng Tháng Tám, đồng chí tiếp tục giữ nhiều trọng trách quan trọng của Đảng và Nhà nước: Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (1950-1978), Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (1960-1976), Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1977-1983), Đại biểu Quốc hội các khóa II đến VII. Đồng chí là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng các khóa I, II, III, IV và là Ủy viên Bộ Chính trị khóa II. Đồng chí Hoàng Quốc Việt từ trần ngày 25/12/1992, sau gần 70 năm hoạt động cách mạng bền bỉ và cống hiến trọn đời cho lý tưởng của Đảng và hạnh phúc của Nhân dân
* Người đặt nền móng cho tổ chức Công đoàn, ngành Kiểm sát và góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc
Gần 70 năm hoạt động cách mạng, đồng chí đã có nhiều công lao, đóng góp lớn cho Đảng và cách mạng Việt Nam. Đặc biệt trong việc xây dựng phát triển giai cấp công nhân, tổ chức công đoàn Việt Nam; với ngành kiểm sát nhân dân; với công tác dân vận và Mặt trận của Đảng trong suốt hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
- Xây dựng các cơ sở cách mạng ở nhiều địa phương, góp phần làm nên thành công của Cách mạng Tháng Tám 1945
Xuất thân từ giai cấp công nhân và sớm hoạt động trong phong trào công nhân tại Hải Phòng, Hải Dương, đồng chí Hoàng Quốc Việt là một trong những cán bộ đầu tiên đặt nền móng cho phong trào đấu tranh của công nhân Việt Nam có tổ chức, có định hướng cách mạng rõ ràng. Đặc biệt, trong thời kỳ trước Cách mạng Tháng Tám, đồng chí đã trực tiếp chỉ đạo và phát triển các cơ sở cách mạng trong công nhân ở nhiều địa phương. Những kinh nghiệm và tổ chức mà đồng chí để lại chính là nền tảng vững chắc để Đảng ta tiếp tục phát triển công tác công vận sau này.
Khi lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trở về Pác Bó năm 1941, đồng chí Hoàng Quốc Việt là người trực tiếp phối hợp cùng các đồng chí trong Thường vụ để chuẩn bị về lực lượng, tổ chức và chính trị góp phần làm nên thành công lịch sử Cách mạng Tháng Tám 1945.
- Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động đầu tiên và ở cương vị này trong 26 năm :Trong giai đoạn 1950-1978, trên cương vị là Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, đồng chí Hoàng Quốc Việt luôn quan tâm việc xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn vững mạnh, đủ sức làm chỗ dựa đắc lực của Đảng và Nhà nước. Đồng chí đã dành nhiều công sức cùng các cán bộ chủ chốt Tổng Liên đoàn tổ chức nghiên cứu lý luận Mác-Lênin về công đoàn, dự thảo văn kiện, đề nghị và được Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Nghị quyết số 67 về “Tăng cường công tác vận động công nhân và hoạt động công đoàn trong tình hình mới”. Đồng chí cũng là người cùng với tập thể Đảng đoàn kiến nghị với Đảng, Chính phủ, Quốc hội nghiên cứu ban hành Luật công đoàn (được thông qua tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa I, tháng 9/1957).

Ảnh: Đồng chí Hoàng Quốc Việt chụp ảnh cùng các học viên trường cán bộ kiểm sát năm 1969

- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đầu tiên và giữ chức vụ này trong 16 năm:

Đồng chí Hoàng Quốc Việt là Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đầu tiên, đặt nền móng cho ngành Kiểm sát nhân dân phát triển. Trong thời gian 16 năm liền giữ cương vị Viện trưởng (1960-1976), đồng chí đã có những cống hiến đặc biệt quan trọng đối với quá trình xây dựng và trưởng thành của ngành. Đồng chí đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng một đội ngũ cán bộ kiểm sát vừa hồng, vừa chuyên, có đạo đức, phẩm chất cách mạng trong sáng và chỉ đạo các hoạt động nghiệp vụ kiểm sát đáp ứng các yêu cầu, nhiệm vụ chính trị do Đảng, Nhà nước giao cho ngành Kiểm sát nhân dân. Đồng chí từng nói: "Người cán bộ Kiểm sát phải có đạo đức trong sáng như pha lê", "Muốn làm tốt công tác kiểm sát phải có tri thức khoa học nhất định". Những quan điểm, bài học kinh nghiệm mà đồng chí để lại giá trị to lớn, có tính thời sự cho các lớp thế hệ cán bộ ngành Kiểm sát. Cùng với việc xây dựng ngành về tổ chức, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã cùng với tập thể lãnh đạo của ngành có những chủ trương đúng đắn, có tính định hướng quan trọng có ý nghĩa quyết định trong việc chỉ đạo công tác kiểm sát, nhằm phục vụ tốt những nhiệm vụ chiến lược của cách mạng, góp phần củng cố trật tự kỷ cương pháp luật. Đồng chí là tấm gương sáng ngời của người chiến sỹ cộng sản kiên cường trên mặt trận bảo vệ pháp chế.

Cả cuộc đời hoạt động cách mạng sôi nổi và nhiệt huyết, đồng chí Hoàng Quốc Việt luôn được Đảng và nhân dân tin tưởng giao phó đảm trách nhiều chức vụ quan trọng của Đảng, Nhà nước; và trên bất kỳ cương vị nào, đồng chí cũng đã có những đóng góp to lớn và quan trọng. Với những thành tích và công lao to lớn đó, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã được Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng cùng nhiều huân chương cao quý khác.
Thế hệ cán bộ kiểm sát hôm nay luôn luôn tự hào là những người kế thừa di sản tinh thần mà đồng chí Hoàng Quốc Việt để lại. Đó là lý tưởng cách mạng kiên trung, là phong cách sống liêm chính, gần gũi với nhân dân, là sự nghiêm túc trong thực thi pháp luật và tinh thần không ngừng đổi mới để phục vụ tốt hơn cho lợi ích công, không ngừng rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, chuyên môn nghiệp vụ, đoàn kết một lòng, giữ vững nguyên tắc “Công minh - Chính trực - Khách quan - Thận trọng - Khiêm tốn”, góp phần giữ gìn kỷ cương pháp luật.
Kỷ niệm 120 năm ngày sinh đồng chí Hoàng Quốc Việt (28/5/1905 -28/5/2025), là dịp để mỗi cán bộ kiểm sát nhìn lại chặng đường đã qua, tự soi rọi lại quá trình rèn luyện, phấn đấu và xác định trách nhiệm với ngành, với nhân dân.Tiếp nối truyền thống quý báu do đồng chí Hoàng Quốc Việt và các thế hệ đi trước xây dựng, chúng tôi – những người kiểm sát hôm nay – nguyện phấn đấu không ngừng để xây dựng ngành Kiểm sát trong sạch, vững mạnh, hiện đại, chuyên nghiệp, xứng đáng với niềm tin mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân đã giao phó.
Sưu tầm và tổng hợp
Nguyễn Hồng Ngọc -VPTH

Những tin mới hơn