Thuận lợi và thách thức khi sáp nhập tỉnh Hải Dương với thành phố Hải Phòng: cơ hội và trách nhiệm

Thứ ba - 13/05/2025 03:45

Việc sáp nhập tỉnh Hải Dương với thành phố Hải Phòng, theo định hướng của Nghị quyết 60/NQ-TW năm 2025, là một bước đi chung, chiến lược nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, tối ưu hóa nguồn lực và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Là một Kiểm sát viên, tôi nhận thức rõ tầm quan trọng của chủ trương này đối với sự phát triển của địa phương và trách nhiệm của ngành Kiểm sát trong việc đảm bảo tính pháp lý, minh bạch trong quá trình triển khai. Khi thực hiện việc sáp nhập sẽ có. những thuận lợi và thách thức, trong đó ngành Kiểm sát cũng có vai trò tích cực trong việc góp phần vào thành công của quá trình này.

Hình ảnh: Trung tâm hành chính thành phố Hải Phòng (nguồn internet)

1. Thuận lợi của việc sáp nhập
Tạo động lực phát triển kinh tế mạnh mẽ
Sáp nhập Hải Dương và Hải Phòng được kỳ vọng sẽ tạo ra một thực thể kinh tế mạnh, trở thành “cực tăng trưởng” quan trọng của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Hải Phòng, với cảng biển lớn nhất miền Bắc, sân bay quốc tế Cát Bi và hệ thống giao thông hiện đại, là trung tâm giao thương quốc tế. Trong khi đó, Hải Dương sở hữu nền công nghiệp phát triển với nhiều khu công nghiệp lớn như Phú Thái, Tân Trường, Đại An và hệ thống giao thông liên kết vùng hiệu quả (Quốc lộ 5A, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng). Sự kết hợp này sẽ tối ưu hóa hạ tầng sẵn có, mở rộng không gian phát triển kinh tế và tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài (FDI). Theo số liệu năm 2024, Hải Phòng đạt quy mô GRDP 445.995 tỷ đồng, đứng thứ 5 cả nước, trong khi Hải Dương đạt 212.386 tỷ đồng, đứng thứ 11. Việc sáp nhập sẽ tạo ra một đơn vị hành chính có quy mô kinh tế lớn, với tổng GRDP ước tính vượt 650.000 tỷ đồng, nâng cao sức cạnh tranh trên bản đồ kinh tế quốc gia và khu vực.
Tinh gọn bộ máy, giảm chi phí hành chính
Việc sáp nhập không chỉ giảm số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh mà còn bỏ cấp huyện, tổ chức lại cấp xã, từ đó tinh gọn bộ máy quản lý. Theo ước tính, việc này có thể tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm, giúp tái đầu tư vào các dự án hạ tầng, giáo dục, y tế và an sinh xã hội. Với Hải Dương và Hải Phòng, việc thống nhất các cơ chế, chính sách đặc thù sẽ giảm thiểu chồng chéo, tạo sự đồng bộ trong quản lý và điều hành. Các chính sách ưu việt, có lợi cho người dân và doanh nghiệp, sẽ được duy trì và phát triển, đảm bảo quyền lợi cho cư dân hai địa phương.
Tăng cường liên kết vùng và phát triển bền vững
Hải Phòng và Hải Dương có vị trí địa lý liền kề, văn hóa tương đồng và lịch sử gắn bó lâu đời. Sự sáp nhập sẽ thúc đẩy liên kết vùng, lan tỏa động lực phát triển sang các tỉnh lân cận như Quảng Ninh, Hưng Yên, Ninh Bình. Đặc biệt, Hải Phòng với định hướng chuyển đổi xanh và phát triển bền vững sẽ bổ sung cho Hải Dương, vốn có thế mạnh về nông nghiệp và công nghiệp chế biến. Việc hình thành một trung tâm hành chính - chính trị tại Hải Phòng, với hạ tầng giao thông đồng bộ, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương trong nước và quốc tế, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
2. Thách thức trong quá trình sáp nhập
Xáo trộn tổ chức và sắp xếp nhân sự
Một trong những thách thức lớn nhất là việc sắp xếp lại bộ máy hành chính và đội ngũ cán bộ, công chức sau sáp nhập. Hải Dương hiện có 12 đơn vị hành chính cấp huyện và 207 đơn vị cấp xã, trong khi Hải Phòng có 15 đơn vị cấp huyện và 167 đơn vị cấp xã. Việc bỏ cấp huyện và tổ chức lại cấp xã sẽ dẫn đến dư thừa nhân sự, trụ sở và tài sản công. Cần có chính sách hỗ trợ hợp lý cho cán bộ nghỉ việc hoặc chuyển công tác, đồng thời đảm bảo ổn định đời sống và tạo sự đồng thuận trong đội ngũ công chức. Quá trình này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, trong đó ngành kiểm sát cần giám sát chặt chẽ để đảm bảo tính minh bạch, tránh tiêu cực và tham nhũng.
Ảnh hưởng đến bản sắc văn hóa và tâm lý người dân
Hải Dương và Hải Phòng, dù có nhiều điểm tương đồng, vẫn sở hữu những nét văn hóa đặc trưng riêng. Hải Dương nổi tiếng với các di sản văn hóa như Côn Sơn - Kiếp Bạc, bánh đúc, bánh gai, trong khi Hải Phòng gắn liền với hình ảnh “thành phố cảng” và các chiến thắng lịch sử trên sông Bạch Đằng. Việc sáp nhập có thể gây lo ngại về nguy cơ mai một bản sắc văn hóa địa phương, đặc biệt tại Hải Dương, khi trung tâm hành chính được đặt tại Hải Phòng. Để giải quyết, cần có các chính sách bảo tồn văn hóa, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ lợi ích lâu dài của sáp nhập, từ đó tạo sự đồng thuận.
Áp lực điều chỉnh quy hoạch và quản lý hành chính
Sáp nhập hai địa phương với quy mô dân số lớn (Hải Phòng gần 2,5 triệu, Hải Dương hơn 2,15 triệu) và diện tích rộng (Hải Phòng 1.526 km², Hải Dương 1.668 km²) đòi hỏi điều chỉnh quy hoạch tổng thể, từ hạ tầng giao thông, đô thị đến phân bố nguồn lực. Việc cập nhật sổ địa chính, chỉnh lý hồ sơ hành chính và giải quyết các dịch vụ công cho người dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, sẽ gặp không ít khó khăn. Ngành kiểm sát cần phối hợp với các cơ quan chức năng để giám sát việc thực hiện, đảm bảo quyền lợi của người dân không bị ảnh hưởng trong quá trình chuyển đổi.
3. Vai trò của ngành kiểm sát trong quá trình sáp nhập
Là một Kiểm sát viên, tôi nhận thức rõ trách nhiệm của VKSND trong việc giám sát tính pháp lý và đảm bảo công bằng trong quá trình sáp nhập. VKSND cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để kiểm sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo các chính sách hỗ trợ cán bộ, người dân và doanh nghiệp được thực hiện đúng quy định. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, giám sát để ngăn chặn các hành vi lợi dụng sáp nhập nhằm trục lợi, tham nhũng hoặc gây mất ổn định xã hội. Việc đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật, nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của sáp nhập cũng là nhiệm vụ quan trọng, góp phần xây dựng sự đồng thuận và tin tưởng trong cộng đồng.
4. Kết luận
Sáp nhập tỉnh Hải Dương với thành phố Hải Phòng là một chủ trương chung của Đảng và Nhà nước mang tính đột phá, mở ra cơ hội phát triển kinh tế - xã hội, tinh gọn bộ máy và nâng cao vị thế của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Tuy nhiên, để vượt qua những thách thức về tổ chức, văn hóa và quản lý, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành và sự đồng thuận của người dân. Với vai trò của mình, ngành Kiểm sát nhân dân, sẽ tiếp tục nỗ lực giám sát, góp phần đảm bảo quá trình sáp nhập diễn ra minh bạch, công bằng và hiệu quả, hướng tới mục tiêu xây dựng một Hải Phòng mới vững mạnh, thịnh vượng.
Nguyễn Thành Long & Nguyễn Văn Hiếu – Viện KSND thị xã Kinh Môn.
(Tổng hợp & Sưu tầm)

Những tin cũ hơn