Khó khăn trong việc xác định án phí Dân sự sơ thẩm

Thứ năm - 12/06/2025 03:56

Án phí có vai trò quan trọng trong việc tạo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, đồng thời cũng ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân do đó buộc các chủ phải cân nhắc khi đưa ra yêu cầu, thực hiện việc khởi kiện. Tuy nhiên trong thực tiễn áp dụng pháp luật về án phí còn nhiều quan điểm khi xác định nghĩa vụ chịu án phí của đương sự trong vụ án dân sự mà Tòa án ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, như trường hợp vụ án dân sự dưới đây:

(hình ảnh minh hoạ)

Nguyên đơn Nguyễn Văn A khởi kiện về việc tranh chấp hợp đồng vay tài sản, yêu cầu bị đơn Phạm Thị B phải trả số tiền vay theo hợp đồng tín dụng là 200.000.000 đồng. Quá trình Toà án giải quyết vụ án hai bên không hoà giải được nên ngày 20/4/2025, Toà án ra Quyết định đưa vụ án ra xét xử vào ngày 09/5/2025. Ngày 06/5/2025, bị đơn có đơn xin hoãn phiên toà với lý do để hai bên tiến hành thoả thuận với nhau. Ngày 09/5/2025, Toà án mở phiên toà ra quyết định hoãn phiên toà, ấn định thời gian mở lại phiên toà vào ngày 20/5/2025. Ngày 15/5/2025, nguyên đơn và bị đơn đã tự thống nhất hoà giải với nhau về toàn bộ nội dung vụ án và Toà án đã lập biên bản hoà giải. Ngày 20/5/2025, Toà án mở phiên toà và ra quyết định công nhận sự thoả thuận của các đương sự.
Theo quy định tại khoản 7 Điều 26 Nghị quyết 326 ngày 30/12/2016 quy định “Các bên đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án trong trường hợp Tòa án tiến hành hòa giải trước khi mở phiên tòa thì phải chịu 50% mức án phí, kể cả đối với các vụ án không có giá ngạch”.
Theo quy định tại khoản 8 Điều 26 Nghị quyết 326 thì “Trường hợp các bên đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án tại phiên tòa sơ thẩm thì các đương sự vẫn phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như trường hợp xét xử vụ án đó”.
Quá trình giải quyết vụ án, có 02 quan điểm về việc tính án phí trong trường hợp nêu trên, cụ thể:
- Quan điểm thứ nhất: Nguyên đơn và bị đơn chỉ phải chịu 50% án phí theo quy định tại khoản 7 Điều 26 Nghị quyết 326, bởi vì: Các đương sự đã thoả thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án và Toà án đã lập biên bản hoà giải ngày 15/5/2025. Đến ngày 20/5/2025, Toà án mở phiên toà để ra quyết định công nhận sự thoả thuận của các đương sự. Mặc dù vụ án này, Toà án đã mở phiên toà lần thứ nhất vào ngày 09/5/2025 để ra quyết định hoãn phiên toà chứ chưa tiến hành xét xử vụ án nên Toà án lập biên bản hoà giải ngày 15/5/2025 là trước khi mở phiên toà giải quyết vụ án. Vì vậy, các bên đương sự chỉ phải chịu 50% án phí dân sự.
- Quan điểm thứ hai: Nguyên đơn và bị đơn phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như trường hợp xét xử vụ án đó theo quy định tại khoản 8 Điều 26 Nghị quyết 326, bởi vì: Ngày 09/5/2025, Toà án đã mở phiên toà, mặc dù phiên toà đó để ra quyết định hoãn phiên toà nhưng vẫn tính là Toà án đã mở phiên toà để giải quyết vụ án nên ngày 15/5/2025, Toà án lập biên bản hoà giải và ngày 20/5/2025, Toà án mở phiên toà để ra quyết định công nhận sự thoả thuận của các đương sự thì vẫn tính các bên đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án tại phiên tòa sơ thẩm. Trong trường hợp này nếu các bên đương sự thoả thuận được với nhau trước ngày 09/5/2025 thì án phí mới tính 50%. Còn khi Toà án đã mở phiên toà (không kể là phiên toà hoãn hay giải quyết vụ án) thì án phí phải giải quyết như trường hợp xét xử vụ án đó.
Tác giả đồng quan điểm với quan điểm thứ nhất là Các đương sự chỉ phải chịu 50% án phí như đã phân tích ở trên.
Việc tính án phí như thế nào cho đúng trong trường hợp nêu trên là một vấn đề quan trọng khi giải quyết các vụ án DS, KDTM ... tác giả rất mong sớm được cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn để áp dụng pháp luật một cách thống nhất./.
Đỗ Thị Xoa
VKSND huyện Cẩm Giàng

Những tin cũ hơn

Khó khăn trong việc xác định án phí Dân sự sơ thẩm

Tội tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có trong trường hợp tài sản đã được làm tăng hoặc giảm giá trị

Tìm hiểu pháp luật: Một số điểm mới và thời điểm Luật tư pháp người chưa thành niên có hiệu lực

Nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng

Trao đổi về thời điểm để tính thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Trao đổi nghiệp vụ: Vướng mắc, bất cập khi giải quyết tranh chấp về chia di sản thừa kế liên quan đến di chúc bị tuyên vô hiệu trong thực tiễn và một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về hình thức của di chúc