Một số điểm mới về trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân

Kể từ ngày 01/02/2023, Pháp lệnh 03/2022/UBTVQH15 ngày 13/12/2022 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội về trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân (gọi tắt là Pháp lệnh 03/2022) có hiệu lực, thay thế Pháp lệnh 09/2014/UBTVQH13. Do đó, không ít Kiểm sát viên còn lúng túng trong việc xem xét trình tự, thủ tục và việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án. Do vậy, khi thực hiện kiểm sát việc áp dụng biện pháp hành chính tại Tòa án, Kiểm sát viên cần lưu ý một số điểm mới của Pháp lệnh 03, như sau:

- Về thẩm quyền xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính: Tại Điều 3 Pháp lệnh 03/2022 bổ sung thẩm quyền của TAND cấp huyện nơi người bị đề nghị có hành vi vi phạm trong trường hợp người đề nghị là Trưởng Công an cấp huyện, Giám đốc công an cấp tỉnh theo quy định tại khoản 2, Điều 99, khoản 2 Điều 101, khoản 1 Điều 100, khoản 1 Điều 102 của Luật Xử lý vi phạm hành chính;

- Về hình thức tổ chức phiên họp: Tại khoản 1 Điều 21 Pháp lệnh 03/2022 bổ sung quy định về việc tổ chức phiên họp xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính có thể được tổ chức theo hình thức trực tuyến;

- Về chi phí, lệ phí: Pháp lệnh 03/2022 bổ sung quy định về chi phí, lệ phí trong việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính. Điều 7 của Pháp lệnh quy định các loại chi phí, lệ phí trong việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính, trách nhiệm chi trả; Chi phí trong việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính quy định tại khoản 1 Điều này được thực hiện theo quy định của pháp luật về chi phí tố tụng; Lệ phí cấp bản sao giấy tờ, sao chụp tài liệu tại Tòa án được thực hiện theo quy định của pháp luật về án phí và lệ phí Tòa án.

- Về căn cứ đình chỉ việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính, Pháp lệnh bổ sung điểm h khoản 1 Điều 16 về trường hợp Thẩm phán quyết định đình chỉ việc xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính khi người bị đề nghị mắc bệnh hiểm nghèo có chứng nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh từ tuyến huyện trở lên.

- Về phiên họp xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính: Pháp lệnh 03/2022 quy định cụ thể về trình tự, thủ tục tranh luận tại phiên họp xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính, phiên họp xem xét, giải quyết khiếu nại, kiến nghị, kháng nghị đối với quyết định của Tòa án. Theo đó, tại điểm h, khoản 3 Điều 21, điểm g Điều 35 Pháp lệnh quy định việc tranh luận được tiến hành theo sự điều hành của Thẩm phán. Người tham gia tranh luận có quyền đối đáp lại ý kiến của người khác. Thẩm phán tiến hành phiên họp không được hạn chế thời gian tranh luận, tạo điều kiện cho họ tranh luận, trình bày hết ý kiến; có quyền yêu cầu dừng những ý kiến không liên quan đến vụ việc hoặc ý kiến lặp lại.

- Pháp lệnh 03 bổ sung biện pháp giáo dục đưa vào cộng đồng để thay thế cho biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng theo quy định tại Điều 140a của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

- Pháp lệnh số 03/2022 đã mở rộng một số thời hạn giải quyết như thời hạn khiếu nại, kiến nghị kháng nghị; thời hạn khiếu nại sau khi nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu từ 03 ngày làm việc lên 05 ngày làm việc tại các Điều 32 và Điều 42 của Pháp lệnh.

Ngoài ra, tại Điều 44 của Pháp lệnh còn quy định cụ thể về điều khoản chuyển tiếp.