Giám đốc Sở tư pháp tiếp thu kiến nghị của Viện trưởng VKSND tỉnh Hải Dương

Thông qua công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự theo trình tự phúc thẩm, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hải Dương đã phát hiện Văn phòng công chứng Thành Đông có vi phạm trong quá trình thực hiện công chứng hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất. Nội dung vi phạm như sau:
1- Vi phạm việc công chứng tặng cho nhà đất trong vô án dân sự “Tranh chấp hợp đồng dân sự" giữa nguyên đơn: chị Thân Thanh Thư­ơng; bị đơn: ông Bùi Trung Quân; ngư­ời có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan: Văn phòng công chứng Thành Đông, anh Bùi Trung Thanh
Chị Thân Thanh Thương và anh Bùi Trung Thanh là vợ chồng. Năm 2009, chị Thương-anh Thanh mua thửa đất số 45.186 tờ bản đồ số QH-05 khu đô thị phía tây phường Tân Bình, TP Hải Dương và đã được UBND TP Hải Dương cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) mang tên anh chị. Sau đó, anh chị đã xây nhà 05 tầng trên thửa đất này. Theo chị Thương: năm 2011, đề phòng làm ăn thua lỗ sẽ bị thu nhà đất nên vợ chồng bàn bạc làm thủ tục tặng cho nhà đất ông Bùi Trung Quân là bố chồng chị. Sau khi làm thủ tục tặng cho và ông Quân được cấp Giấy chứng nhận QSDĐ, quyền sở hữu nhà thì anh Thanh có đơn xin ly hôn chị đồng thời xác định vợ chồng không có tài sản chung. Chị Thanh làm đơn khởi kiện yêu cầu Tòa án tuyên bố hợp đồng tặng cho nhà đất giữa vợ chồng chị với ông Quân vô hiệu.
Xem xét hợp đồng tặng cho thấy: Hợp đồng tặng cho QSD§ và tài sản gắn liền với đất ngày 02/6/2011 giữa anh Thanh-chị Thương với ông Quân được công chứng tại Văn phòng công chứng Thành Đông. Tại thời điểm tặng cho, tài sản trên đất là nhà 05 tầng chưa được đăng ký quyền sở hữu của anh Thanh-chị Thương.
Theo điểm a khoản 1 Điều 91 Luật nhà ở thì: Trong các giao dịch về tặng cho nhà ở thì nhà ở phải có giấy chứng nhận quyền sở hữu theo quy định của pháp luật. Do nhà 05 tầng của anh Thanh-chị Thương chưa có giấy chứng nhận quyền sở hữu nên việc anh Thanh-chị Thương tặng cho ông Quân nhà 05 tầng là vi phạm điểm a khoản 1 Điều 91 Luật nhà ở. Công chứng viên Đồng Kim Lan – Văn phòng công chứng Thành Đông công chứng hợp đồng tặng cho giữa anh Thanh-chị Thương với ông Quân là vi phạm nguyên tắc tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, là một trong các hành vi bị nghiêm cấm quy định tại khoản 1 Điều 3, điểm d khoản 1 Điều 12 Luật công chứng, vì vậy hợp đồng tặng cho nhà đất giữa anh Thanh-chị Thương với ông Quân đã bị Tòa án tuyên vô hiệu.
2- Vi phạm việc công chứng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất trong vụ án d©n sù “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất”, giữa nguyên đơn: ông Vũ Văn Trung - bà Nguyễn Thanh Phương; bị đơn: bà Phan Thị Phượng; ng­ười có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: UBND thành phố Hải Dư­ơng, Văn phòng công chứng Thành Đông
Vợ chồng ông Vũ Văn Trung - bà Nguyễn Thanh Phương và bà Phan Thị Phượng ký Hợp đồng chuyển nhượng QSD§ và tài sản gắn liền với đất. Hợp đồng được Công chứng viên Đồng Kim Lan - Văn phòng công chứng Thành Đông thực hiện việc công chứng. Hợp đồng thể hiện việc ký kết hợp đồng vào ngày 01/8/2012 tại Văn phòng công chứng Thành Đông, trước mặt công chứng viên Đồng Kim Lan.
Quá trình giải quyết vụ án ông Trung thừa nhận hợp đồng chuyển nhượng QSD§ và tài sản gắn liền với đất nêu trên được hai bên ký vào ngày 25/7/2012 tại nhà ông Trung (số 61 phố Tuệ Tĩnh, TP Hải Dương), trước sự chứng kiến của anh Nguyễn Văn Dũng là nhân viên Văn phòng công chứng Thành Đông. Bà Phượng trình bày phù hợp lời khai của ông Trung về địa điểm, thời gian ký hợp đồng.
Tại phiên tòa, anh Nguyễn Văn Dũng trình bày: Tháng 7/2015 anh Dũng chưa là công chứng viên; ngày 25/7/2012 anh mang hợp đồng đã soạn sẵn đến nhà ông Trung, ông Trung và bà Phượng đã ký vào hợp đồng; bà Đồng Kim Lan-Công chứng viên không chứng kiến việc ông Trung và bà Phượng ký hợp đồng.
Với các chứng cứ trên cho thấy khi các bên ký kết hợp đồng không có mặt Công chứng viên Đồng Kim Lan mà chỉ có mặt anh Nguyễn Văn Dũng-Nhân viên Văn phòng công chứng Thành Đông. Ngày ký kết ghi trong hợp đồng không đúng: hai bên ký kết ngày 25/7/2012 nhưng hợp đồng lại ghi ngày 01/8/2012. Địa điểm ký kết ghi trong hợp đồng không đúng: hai bên ký kết tại nhà ông Trung (số 61 phố Tuệ Tĩnh, TP Hải Dương) nhưng hợp đồng lại ghi ký kết tại Văn phòng công chứng Thành Đông. Như vậy, khi các bên ký kết hợp đồng không có mặt Công chứng viên Đồng Kim Lan, địa điểm và thời gian ký hợp đồng không đúng như hợp đồng đã ghi nhưng Công chứng viên vẫn thực hiện việc công chứng là vi phạm khoản 2 Điều 3, khoản 1 Điều 41 Luật công chứng.
Do vi phạm trong việc thực hiện công chứng nên hợp đồng chuyển nhượng QSD§ và tài sản gắn liền với đất giữa vợ chồng ông Trung-bà Phương và bà Phượng đã bị Tòa án tuyên vô hiệu.
Vi phạm của Văn phòng công chứng Thành Đông đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến các tranh chấp dân sự phức tạp mà các cơ quan tiến hành tố tụng phải giải quyết, là một trong những nguyên nhân làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự địa phương. Vì vậy ngày 04/9/2015, Viện trưởng VKSND tỉnh Hải Dương đã ban hành kiến nghị số 400/VKS-P9 với nội dung: yêu cầu ông Giám đốc Sở tư pháp Hải Dương tiến hành xử lý trách nhiệm đối với vi phạm của Công chứng viên Đồng Kim Lan trong quá trình thực thi nhiệm vụ cụng chứng; Tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn xử lý vi phạm đối với các tổ chức hành nghề công chứng trực thuộc Sở tư pháp Hải Dương để hoạt động công chứng được thực hiện khách quan, trung thực, tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.
Sau khi nhận được kiến nghị của Viện trưởng VKSND tỉnh Hải Dương, ngày 02/11/2015 Giám đốc Sở tư pháp Hải Dương đã có văn bản số 919/BC-STP trả lời tiếp thu kiến nghị của Viện kiểm sát. Văn bản tiếp thu của Giám đốc Sở tư pháp nêu rõ: Đối chiếu với quy định của pháp luật thì hai vụ việc trên đã hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính nên Sở tư pháp không tiến hành xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật. Sở đã nghiêm túc kiểm điểm Văn phòng công chứng Thành Đông và công chứng viên Đồng Kim Lan không được tái diễn các sai phạm, chấp hành và thực hiện nghiêm các quy định của Luật công chứng và các văn bản hướng dẫn thi hành nhằm đảm bảo an toàn pháp lý cho các hợp đồng, giao dịch khi được công chứng. Đồng thời Sở tư pháp đã chỉ đạo Phòng bổ trợ tư pháp tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về công chứng trong thời gian tới.