Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm Ma túy trên địa bàn huyện Ninh Giang

Ninh Giang là huyện thuần nông, xa trung tâm thành phố Hải Dương và tiếp giáp với huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình và huyện Vĩnh Bảo, Thành phố Hải Phòng. Nhiều năm trước, Ninh Giang luôn là điểm phức tạp của tỉnh về tệ nạn ma tuý. Mặc dù, Ninh Giang  chưa xác định là địa bàn trung chuyển ma tuý, chưa phát hiện các tụ điểm phức tạp về ma tuý, số lượng ma tuý thu giữ được trong các vụ án không lớn, nhưng tình hình mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma tuý trên địa bàn huyện vẫn tiềm ẩn nhiều phức tạp. Hàng năm Huyện uỷ, UBND huyện và Ban chỉ đạo 138 của huyện Ninh Giang đã tích cực chỉ đạo các cơ quan chức năng trong huyện có các biện pháp hữu hiệu để phối hợp đấu tranh phòng, chống các tội phạm về ma túy. Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được pháp luật quy định, Viện KSND huyện Ninh Giang thực hiện tốt công tác tiếp nhận, kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; chủ động phối hợp với CQĐT để xem xét việc phê chuẩn các quyết định tố tụng, đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố và xét xử các vụ án về ma túy. Năm 2018: 42 vụ/48 bị can; năm 2019: 23 vụ/29 bị can; 06 tháng đầu năm 2020: 12 vụ/ 12 bị can.

(Phiên tòa xét xử vụ án Tàng trữ trái phép chất ma túy - Ảnh tư liệu)

Qua việc tiếp nhận, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện đã thống nhất lựa chọn các vụ án trọng điểm về ma túy, chủ động, kịp thời đưa vụ án ra xét xử, thông qua các phiên tòa, Kiểm sát viên được phân công nhiệm vụ thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử sơ thẩm chuẩn bị kỹ lưỡng lời luận tội, khái quát tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy tại địa phương, đánh giá, phân tích tính chất, mức độ, động cơ, mục đích, nguyên nhân và hậu quả của hành vi phạm tội. Đồng thời làm nổi bật các tác động, ảnh hưởng của ma túy đối với bản thân người phạm tội và với cộng đồng từ đó đề xuất mức hình phạt tương xứng với hành vi phạm tội mà người phạm tội đã thực hiện, qua đó có ý nghĩa răn đe phòng ngừa chung.

(Tuyên truyền pháp luật tại xã Ứng Hòe, huyện Ninh Giang)

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma tuý trên địa bàn, công tác này còn bộc lộ những hạn chế là: Sau khi các đối tượng nghiện ra trại và đi cai nghiện trở về tái hoà nhập với cộng đồng chỉ trong thời gian ngắn lại tiếp tục tái nghiện trở lại. Đáng chú ý thời gian gần đây, đối tượng là những người trẻ tuổi sử dụng ma tuý tổng hợp (ma tuý đá) có biểu hiện gia tăng chiếm 90% các vụ án đã thụ lý. Số người đưa đi cai nghiện bắt buộc tại trung tâm cai nghiện bắt buộc còn ít mặc dù, từ khi Luật xử lý vi phạm hành chính có hiệu lực các Cơ quan tư pháp đã phối hợp lập hồ sơ đưa 20 người đi cai nghiện bắt buộc tại trung tâm cai nghiện bắt buộc (năm 2018: 06 người; 2019: 10 người; 06 tháng đầu năm 2020: 04 người). Chưa phát hiện, xử lý triệt để đối tượng là đầu mối cung cấp ma tuý cho các đối tượng nghiện….

Thực hiện công văn số 625/TTg-KGVX ngày 27/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2020 (tháng 6), Ngày quốc tế phòng, chống ma túy và Ngày toàn dân phòng, chống ma túy (ngày 26/6), với chủ đề “Phát huy tinh thần phòng chống dịch COVID-19, hãy hành động vì cộng đồng không ma túy”, Để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, phòng, chống ma tuý trên địa bàn, trong thời gian tới thì cần tiếp tục triển khai, thực hiện có hiệu quả các giải pháp sau:

Một là, Trên cơ sở kế hoạch phòng chống ma tuý của Ban chỉ đạo 138 tỉnh, các cơ quan nhà nước mà lòng cốt là lực lượng Công an chủ động tham mưu với Huyện uỷ, UBND huyện và Ban chỉ đạo 138 huyện để triển khai đa dạng các hình thức tuyên truyền về phòng chống ma tuý. Các đơn vị chủ động tự tổ chức hoặc phối hợp với các cơ quan, đoàn thể hữu quan để tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến sâu rộng về tác hại của tệ nạn ma túy; các kiến thức phòng, chống ma túy; hậu quả và tác hại của việc sử dụng, sản xuất và buôn bán ma túy đối với mỗi cá nhân, gia đình và xã hội, nhất là các loại chất ma túy tổng hợp, các chất hướng thần mới xuất hiện trong thời gian gần đây và đang có xu hướng lan rộng trong giới trẻ như: Methamphetamine (ở dạng tinh thể thường gọi là ma túy đá), Ketamine, XLR-11 (tẩm ướp trong thảo mộc sấy khô thường gọi là cỏ Mỹ), Bóng cười …. Tổ chức ký cam kết không mắc tệ nạn ma tuý trong khối cán bộ công chức và học sinh. Tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến nhóm có nguy cơ cao và những địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma tuý, phối hợp với nhà trường tổ chức các buổi tuyên truyền, sinh hoạt ngoại khoá về hiểm hoạ của ma tuý cho các em học sinh.

Hai là, lực lượng Công an huyện tiếp tục phối hợp với chính quyền cấp xã nhân rộng mô hình điểm xoá tệ nạn ma tuý và xoá nghiện ở các xã có đủ điều kiện.

Ba là, lực lượng Công an huyện cân chú trọng nâng cao chất lượng công tác của lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý; chủ động nắm chắc mọi di biến động, quy luật hoạt động của đối tượng và người nghiện ma tuý, để từ đó có biện pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả đối với loại tội phạm này.

Bốn là, các cơ quan tư pháp huyện cần có sự phối hợp chặt chẽ ngay từ khi phát hiện tội phạm về ma tuý để xử lý kịp thời, nghiêm minh, đủ sức răn đe, hạn chế sự gia tăng của loại tội phạm này.

Năm  là, Chủ động nắm tình hình về tội phạm ma túy thông qua các báo cáo ban đầu, các thông tin từ báo chí, mạng xã hội để có sự chỉ đạo kịp thời đối với các vụ án ma túy có nhiều tình tiết phức tạp, liên quan đến nhiều địa phương, nhiều bị can tham gia, để bảo đảm việc giải quyết vụ án được nhanh chóng, kịp thời, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, tuyệt đối không để xảy ra oan sai, không để lọt tội phạm và người phạm tội.

Sáu là, phối hợp với TAND cùng cấp để tham gia kiểm sát đầy đủ các phiên họp xét Quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo đúng quy định, bảo đảm đúng đối tượng, kiên quyết không nhất trí với các trường hợp không đảm bảo về thủ tục pháp lý. Tiếp tục nghiên cứu, tổng hợp những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực tiễn, ban hành kiến nghị đối với các cơ quan chức năng khắc phục, rút kinh nghiệm kịp thời hoặc sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Với việc thực hiện đồng bộ 06 nhóm giải pháp nêu trên, sẽ giúp công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, truy tố và kiểm sát xét xử các vụ án về tội phạm ma túy thêm hiệu quả. Đồng thời giúp Viện kiểm sát các cấp phát hiện những sơ hở thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý Nhà nước nói chung để kiến nghị đối với các cơ quan có thẩm quyền tổ chức rút kinh nghiệm, sửa chữa và khắc phục kịp thời, từ đó đưa ra các biện pháp đấu tranh hiệu quả đối với tội phạm về ma túy.