Đảm bảo sự công bằng, nghiêm minh trong áp dụng pháp luật

Công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử án hình sự ( viết tắt THQCT và KSXX án HS) là một trong những công tác của ngành Kiểm sát, là giai đoạn rất quan trọng trong  quá trình xử lý một vụ án hình sự, có ý nghĩa quyết định xác định một người có tội hay không có tội. Trong thời gian qua, Viện kiểm sát nhân dân hai cấp tỉnh Hải Dương đã thực hiện nhiều giải pháp, biện pháp để nâng cao chất lượng công tác này, như hàng năm tổ chức hàng trăm phiên tòa rút kinh nghiệm về kỹ năng xét hỏi tranh luận tại phiên tòa cho các Kiểm sát viên; tổ chức tập huấn nghiệp vụ, ra văn bản thông báo rút kinh nghiệm, tổ chức các cuộc thi viết cáo trạng, luận tội, thi Kiểm sát viên giỏi…. Xây dựng nhiều chuyên đề giải pháp để nâng cao chất lượng công tác THQCT và kiểm sát xét xử, nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa của Kiểm sát viên.
Trong thời gian 5 năm qua hai cấp kiểm sát đã THQCT và kiểm sát xét xử  3.845 vụ án hình sự sơ thẩm, 518 vụ án hình sự phúc thẩm, việc xét xử đảm bảo đúng quy định của pháp luật, chất lượng tranh tụng  của Kiểm sát viên tại phiên tòa ngày càng cao.
Kiểm sát viên được phân công giải quyết vụ án đã thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn trong quá trình THQCT và KSXX các vụ án: Trước khi tham gia phiên toà đã nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, tổng hợp đánh giá đầy đủ, toàn diện các chứng cứ, các tình tiết tăng nặng giảm nhẹ trách nhiệm hình sự; chuẩn bị dự thảo luận tội hoặc bài phát biểu luận,  xây dựng đề cương xét hỏi, những vấn đề cần tranh luận, dự kiến tranh luận và dự kiến những tình huống có thể phát sinh tại phiên tòa và cách xử lý. Tại phiên toà theo dõi, ghi chép đầy đủ và tham gia xét hỏi làm rõ những vấn đề liên quan đến các tình tiết vụ án; trên cơ sở xét hỏi tại phiên tòa đề nghị Hội đồng xét xử ( HĐXX) quyết định tội danh, hình phạt và các vấn đề khác đảm bảo đúng người đúng tội, đúng pháp luật; tranh luận dân chủ, đảm bảo có căn cứ lập luận có lý, có tình với luật sư và những người tham gia tố tụng khác, tranh luận đến cùng những vấn đề luật sư đưa ra, sau phiên toà đều kiểm sát bản án và kiểm tra biên bản phiên toà đầy đủ.
Một số vụ án qua kiểm sát xét xử và kiểm sát bản án, phát hiện có  vi phạm nghiêm trọng, Viện kiểm sát đã cương quyết kháng nghị theo các thủ tục phúc thẩm, giám đốc thẩm đảm bảo kháng nghị có căn cứ pháp luật đem lại sự công bằng cho người dân và sự thống nhất trong áp dụng pháp luật. Trong 5 năm gần đây hai cấp kiểm sát đã kháng nghị phúc thẩm đối với 74 bản án chưa có hiệu lưc pháp luật; kháng nghị giám đốc thẩm 6 bản án đã có hiệu lực pháp luật ( từ tháng 6/2015 trở về trước). Kháng nghị của Viện kiểm sát đảm bảo có căn cứ, phù hợp với pháp luật được Hội đồng xét xử Tòa án cấp nhân dân (HĐXX TAND) cấp trên chấp nhận với tỷ lệ cao.
* Nhiều vụ án, bản án đánh giá tính chất  hành vi hoặc áp dụng pháp luật không đúng,  định khung hình phạt không đúng, dẫn đến quyết định hình phạt nặng cho các bị cáo, VKS đã kháng nghị giảm nhẹ cho các bị cáo đảm bảo quyền lợi cho các bị cáo, được chấp nhận:
Như : vụ án Nguyễn Hữu Thạnh phạm tội Giết người. Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm VKSND tỉnh đã căn cứ tính chất hành vi cũng như thủ đoạn phạm tội của bị cáo, cũng như lời tha thiết đề nghị giảm hình phạt của đại diện hợp pháp bị hại tại phiên tòa  đã đề nghị xử phạt bị cáo mức án hình phạt tù có thời hạn, nhưng HĐXX đã tuyên bị cáo mức hình phạt tù Chung thân. Sau khi xét xử sơ thẩm VKSND tỉnh Hải Dương đã ra kháng nghị phúc thẩm đề nghị Cấp phúc thẩm giảm hình phạt cho bị cáo. HĐXX phúc thẩm  TAND tối cao đã giảm hình phạt cho bị cáo xuống tù có thời hạn, chấp nhận kháng nghị  của VKSND tỉnh Hải Dương.
 Vụ Phạm Thị Bằng Giang, Nguyễn Đình Dũng phạm tội Giết người. Tại phiên tòa sơ thẩm TAND tỉnh đã  tuyên mức hình phạt tù nặng so với tính chất hành vi thủ đoạn thực hiện tội phạm của 2 bị cáo, cao hơn mức án VKS đề  nghị; VKSND tỉnh Hải Dương đã kháng nghị phúc thẩm đề nghị giảm hình phạt cho 2 bị cáo. Sau đó TAND tối cao đã xét xử phúc thẩm, tuyên giảm hình phạt cho 2 bị cáo như VKS đề nghị.
Hoặc như vụ: Vũ Văn  Hiến - Trộm cắp tài sản, bị cáo từng bị kết án khi chưa đủ 16 tuổi, bản án sơ thẩm xác định bị cáo phải chịu tình tiết “tái phạm” là không đúng nên áp dụng mức hình phạt nặng; vụ án Cao Văn Toàn phạm tội trộm cắp tài sản, cấp sơ thẩm xác định bị cáo tái phạm nguy hiểm không đúng nên áp dụng khung hình phạt cao, xử phạt nặng; bị cáo  Trần Đức Anh-  phạm tội đánh bạc là người chưa thành niên phạm tội nhưng bản án quyết định mức hình phạt cải tạo không giam giữ nặng hơn so với quy định mức cao nhất mà bị cáo phải chịu theo quy định pháp luật... VKSND tỉnh phát hiện kịp thời  kháng nghị phúc thẩm đề nghị giảm hình phạt, HĐXX cấp phúc thẩm đã giảm hình phạt theo đề nghị của VKS. Tại phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với bị cáo Vũ Văn Hiến là người chưa thành niên phạm tội khi được tuyên giảm hình phạt, bị cáo không khỏi bất ngờ, xúc động,bị cáo cảm ơn các cơ quan pháp luật đã quan tâm đến người lầm lỗi như bị cáo và xin hứa sẽ cải tạo tốt, trở thành người có ích cho xã hội…
* Đối với những bị cáo đáng trừng trị nghiêm minh theo quy định của pháp luật, phát hiện thấy bản án của Tòa án xử phạt nhẹ hay cho hưởng án treo không đúng. VKS hai cấp đã cương quyết kháng nghị tăng hình phạt hay không cho bị cáo hưởng án treo hoặc báo cáo giám đốc thẩm để tăng hình phạt đảm bảo pháp luật thực hiện nghiêm chỉnh thống nhất.
+ Vụ án Vũ Văn Việt, phạm tội gây rối TTCC và hủy hoại tài sản, cấp sơ thẩm xử bị cáo mức hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo. Qua kiểm sát  bản án VKSND tỉnh thấy bị cáo cùng 1 lúc phạm 2 tội không đủ điều kiện được hưởng án treo theo Điều 60 BLHS, đã kháng nghị phúc thẩm không cho bị cáo hưởng án treo, HĐXXPT đã chấp nhận kháng nghị của VKS.
+ Vụ án: Phạm Văn Vương - Tàng trữ trái phép chất ma túy, bản án sơ thẩm TAND huyện Kim Thành đánh giá không đúng tính chất mức độ hành vi phạm tội, quyết định mức hình phạt nhẹ đối với bị cáo, VKSND huyện Kim Thành đã ra quyết định kháng nghị phúc thẩm đề nghị tăng hình phạt đối với bị cáo. Ngày 25/5/2015  HĐXXPT TAND tỉnh đã quyết định tăng hình phạt đối với bị cáo như VKS đề nghị.
- Ngoài ra nhiều bản án có vi phạm về xử lý vật chứng, giải quyết trách nhiệm dân sự hay vi phạm khác VKSND hai cấp đã kịp thời phát hiện kháng nghị phúc thẩm để sửa lại cho đúng. Kháng nghị của VKS được HĐXXPT chấp nhận và đánh giá cao.
+ Như vụ: Nguyễn Văn Dương phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, TAND tỉnh Hải Dương giải quyết về trách nhiệm dân sự đã buộc bị cáo bồi thường tài sản trực tiếp cho Xí nghiệp công trình thủy lợi là không đúng. VKSND tỉnh kháng nghị phúc thẩm đề nghị buộc bị cáo hoàn trả tiền cho Ngân hàng nông nghiệp…, còn Ngân hàng phải bồi thường cho Xí Nghiệp. Kháng nghị của VKSND tỉnh đảm bảo việc giải quyết đúng pháp luật, đã được HĐXX TAND tối cao chấp nhận.
- Trong năm 2014, do nhận thức về công văn 234 của TAND tối cao không thống nhất nên TAND hai cấp đã ra nhiều bản án xét xử các bị cáo về tội tàng trữ ma túy  chưa đảm bảo quy định của pháp luật. Hai cấp VKSND tỉnh Hải Dương đã kiên quyết, kiên trì ban hành hơn 10 kháng nghị phúc thẩm đối với các vụ án ma túy và báo cáo cáo kháng nghị giám đốc thẩm để  bảo vệ  quan điểm của VKS và thể hiện trách nhiệm trong đấu tranh phòng chống tội phạm về ma túy của ngành Kiểm sát. Gần đây, Liên ngành trung ương có thông tư liên tịch số 08/2015/TTLT - BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP  ngày 14/11/2015 (có hiệu lực 30/12/2015)  với nội dung như quan điểm trong các kháng nghị của VKSND hai cấp tỉnh Hải Dương, điều đó  đã chứng minh quan điểm đúng đắn trong áp dụng pháp luật  của ngành Kiểm sát.  
 Với sự đấu tranh không mệt mỏi, với tâm huyết đem lại sự công bằng, nghiêm minh trong áp dụng pháp luật, mỗi Kiểm sát viên, cán bộ ngành Kiểm sát không ngừng nỗ lực rèn luyện phẩm chất đạo đức người cán bộ Kiểm sát “ Công minh, chính trực, thận trọng khách quan, khiêm tốn”, thường xuyên học tập, rút kinh nghiệm để nâng trình độ nghiệp vụ, nâng cao bản lĩnh nghề nghiệp, rèn luyện tinh thần đấu tranh để mỗi cán bộ, Kiểm sát viên là một “chiến sỹ” trên mặt trận đấu tranh phòng và chống tội phạm,  thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của ngành Kiểm sát nói chung và công tác THQCT và KSXX hình sự nói riêng,  mang đến sự công bằng, thống nhất cho xã hội.