MỘT SỐ QUY ĐỊNH MỚI VỀ KHIẾU NẠI, TỐ CÁO TRONG BỘ LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ VÀ LUẬT TỐ TỤNG HÀNH CHÍNH NĂM 2015

Rút ngắn thời hiệu khiếu nại
Theo quy định của Luật Tố tụng hành chính (TTHC) năm 2010 cũ thì thời hiệu khiếu nại là 15 ngày, kể từ ngày người khiếu nại nhận được hoặc biết được quyết định, hành vi tố tụng mà người đó cho rằng có vi phạm pháp luật. Điều 330 Luật TTHC năm 2015 đã rút ngắn thời hiệu khiếu nại xuống còn 10 ngày kể từ ngày người khiếu nại nhận được hoặc biết được quyết định, hành vi tố tụng mà người đó cho rằng có vi phạm pháp luật.
Quy định về hình thức khiếu nại
Điều 331 Luật TTHC và điều 503 Bộ luật tố tụng dân sự (BLTTDS) năm 2015 đã quy định: Việc khiếu nại phải được thực hiện bằng đơn. Trong đơn khiếu nại phải ghi rõ ngày, tháng, năm; họ, tên, địa chỉ của người khiếu nại; nội dung, lý do khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại, có chữ ký hoặc điểm chỉ của người khiếu nại. (BLTTDS 2011 và Luật TTHC năm 2010 không quy định).
Mở rộng chủ thể có thể bị khiếu nại
Điều 332 Luật TTHC và điều 504 luật TTDS năm 2015 đã bổ sung thêm 2 chủ thể có thể bị khiếu nại mới là Thẩm tra viên thuộc Tòa án và Kiểm tra viên thuộc Viện kiểm sát.
Tăng thời hạn giải quyết khiếu nại đối với vụ việc có tính chất phức tạp
Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu là 15 ngày, kể từ ngày Tòa án, Viện kiểm sát nhận được khiếu nại. Trường hợp cần thiết, đối với vụ việc có tính chất phức tạp thì thời hạn giải quyết khiếu nại có thể được kéo dài nhưng không quá 15 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại (Điều 505 BLTT dân sự và điều 333 Luật TTHC). Như vậy, những vụ việc phức tạp thì tổng thời hạn giải quyết có thể kéo dài đến 30 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại.
Quy định thời hiệu khiếu nại lần 2 và những tài liệu phải gửi kèm theo đơn khiếu nại
Điều 507 BLTTDS và điều 335 Luật TTHC quy định: Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người khiếu nại nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu, nếu không đồng ý với quyết định đó thì có quyền khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai; Đơn khiếu nại phải kèm theo bản sao quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu và các tài liệu kèm theo (BLTTDS 2011 và Luật TTHC năm 2010 không quy định thời hiệu khiếu nại lần 2 và cũng không quy định người khiếu nại phải gửi kèm theo đơn khiếu nại những tài liệu gì).
Mở rộng chủ thể có quyền tố cáo
Điều 337 Luật TTHC năm 2015 và điều 509 BLTTDS đã sử dụng cụm từ “Cá nhân” có quyền tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về hành vi vi phạm pháp luật của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Với quy định trên đã mở rộng quyền tự do, dân chủ cho tất cả mọi người, kể cả người nước ngoài, người không có quốc tịch.