Lịch sử và ý nghĩa ngày báo chí Cách mạng Việt Nam

Ngày báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 là ngày kỷ niệm ra đời số báo “Thanh niên” đầu tiên do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập. Đây cũng là dịp tri ân các thế hệ nhà báo đã cống hiến trí tuệ, sự nhiệt thành, máu và nước mắt cho sự nghiệp báo chí nước nhà.

Trong lịch sử báo chí Việt Nam, từ những năm 60 thế kỉ 19 đã có một số báo lần lượt ra đời tại Sài Gòn, Hà Nội và một vài địa phương khác. Những năm đầu thế kỷ 20, hàng loạt tờ báo của người Việt Nam được xuất bản, tập hợp nhiều nhà văn, nhà báo, nhà trí thức. Ngày 21 tháng 6 năm 1925, tại Quảng Châu - Trung Quốc, báo “Thanh niên” do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập, ra mắt số đầu tiên đánh dấu mốc ra đời quan trọng cho dòng báo chí cách mạng Việt Nam. [1]

Ngày 02 tháng 6 năm 1950, Chính phủ chính thức quyết định cho thành lập Hội "Những người viết báo Việt Nam" (Hội Nhà Báo Việt Nam ngày nay). Tháng 7 năm 1950, Tổ chức Báo chí quốc tế (OIJ) họp ở Phần Lan đã công nhận Hội những người viết báo Việt Nam là thành viên chính thức của tổ chức.[2]

Tháng 2 năm 1985, theo đề nghị của Hội Nhà báo Việt Nam, Ban Bí thư Trung ương Ðảng ra quyết định số 52 ngày 05 tháng 02 năm 1985 lấy ngày ra số đầu tiên của báo Thanh Niên làm ngày Báo chí Việt Nam (ngày 21/6/1925) nhằm nâng cao vai trò và trách nhiệm xã hội của báo chí, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với báo chí. Ngày 21 tháng 6 năm 1985, lần đầu tiên giới báo chí cả nước tổ chức Lễ kỷ niệm ngày Báo chí Việt Nam và kỷ niệm 60 năm Báo Thanh Niên xuất bản số đầu tiên[3]. Ðây là ngày lễ không chỉ của riêng giới báo chí mà là ngày lễ của nhân dân cả nước, vì báo chí là sự nghiệp của toàn dân.

Ngày 21 tháng 6 năm 2000, nhân kỉ niệm 75 năm ngày Báo chí Việt Nam, theo đề nghị của Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đồng ý gọi ngày Báo chí Việt Nam là ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.

Trong suốt chiều dài lịch sử của mình, báo chí luôn đóng góp tích cực trên mặt trận thông tin tuyên truyền, thực hiện vai trò định hướng dư luận xã hội, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, thể hiện vai trò của mình trong đấu tranh phòng chống các biểu hiện tiêu cực của xã hội, có những cống hiến to lớn vào lịch sử đấu tranh giành và giữ độc lập dân tộc.

Báo Thanh niên số ra ngày 3-10-1926 (Ảnh tư liệu của VOH). Nguồn ảnh internet

Báo chí là người tuyên truyền, cổ động, tổ chức tập thể, báo chí cách mạng Việt Nam đã góp phần xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của cuộc Cách mạng Tháng Tám 1945 và thắng lợi của 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Những thắng lợi này có ý nghĩa lịch sử to lớn trong sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Báo chí là bộ phận quan trọng của văn hóa Việt Nam, cùng với văn học, nghệ thuật, báo chí đã có những cống hiến xuất sắc trong việc hiện đại hóa và thống nhất ngôn ngữ Việt Nam, truyền bá hệ giá trị văn hóa Việt Nam thông qua các tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.

Là phương tiện giao lưu nhanh chóng và hiệu quả, báo chí cách mạng Việt Nam đã đóng góp tích cực vào việc nâng cao vị thế và mở rộng quan hệ quốc tế, góp phần thúc đẩy quá trình chủ động hội nhập quốc tế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Có thể thấy, trong thời đại ngày nay báo chí đã đi sâu vào thực tiễn đời sống, phát hiện, giới thiệu và cổ vũ các mô hình kinh tế mới, những cách làm ăn mới, những tấm gương người tốt, việc tốt... Báo chí đã thể hiện rõ quan điểm bảo vệ và phát huy bản sắc, truyền thống văn hóa dân tộc, tuyên truyền cổ vũ toàn dân, phát huy có chọn lọc nền văn hóa tiên tiến của các nước trên thế giới, góp phần nâng cao dân trí, ngăn chặn các luồng văn hóa xấu len lỏi vào Việt Nam. Báo chí đã tổ chức khơi dậy và biến nhiều hoạt động xã hội từ thiện trở thành phong trào của toàn xã hội.

Hoạt động của báo chí trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước, trong quá trình hội nhập quốc tế và cơ chế thị trường, trong thời đại bùng nổ thông tin đang phát triển không ngừng. Đứng trước những yêu cầu mới, báo chí cách mạng Việt Nam mãi mãi kiên định mục tiêu lý tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, thực hiện tốt chức năng báo chí là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước, tổ chức xã hội và là diễn đàn của nhân dân.

Nguồn tham khảo:

[1]; [2]; [3]: Theo Trung tâm Thông tin và Tạp chí AMC - Bài viết “Lịch sử ngày báo chí Cách mạng Việt Nam” đăng ngày 18/6/2019.