Một số dấu hiệu nhận biết kinh doanh bán hàng đa cấp bất hợp pháp

Trong thời gian gần đây, trong địa bàn toàn quốc nói chung và trên địa bàn tỉnh Hải Dương nói riêng xuất hiện các nhóm đối tượng lợi dụng kẽ hở của pháp luật, sự nhẹ dạ cả tin của quần chúng nhân dân sử dụng quảng cáo sản phẩm, ứng dụng công nghệ kinh doanh đa cấp, thương mại điện tử trá hình để thu lời bất chính như: Tổ chức tua du lịch 0 đồng sau đó bán hàng hoặc tổ chức hội thảo, sự kiện dùng thử hàng, sản phẩm miễn phí (nồi cơm điện, phích điện, thực phẩm chức năng…), bốc thăm trúng thưởng, thu tiền tạm ứng của những người tham gia nhưng sau đó không trả lại; huy động vốn đa cấp…để ngăn chặn kịp thời, đẩy lùi tình trạng này, người dân cần nhận biết một số dấu hiệu kinh doanh bán hàng đa cấp bất hợp pháp như sau:

I. Một số dấu hiệu vi phạm kinh doanh bán hàng đa cấp:

Một là: Chỉ tập trung tuyển dụng người tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp.

Chỉ chú trọng tổ chức các hoạt động nhằm mục đích tuyển dụng người tham gia bán hàng đa cấp mới mà không tổ chức đào tạo bán hàng cho người tham gia bán hàng đa cấp. Theo quy định doanh nghiệp chỉ được phép trả hoa hồng, tiền thưởng dựa trên kết quả bán hàng.

Hai là: Bằng mọi cách khiến người tham gia mua hàng hoặc đóng tiền để được tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp.

Theo quy định của pháp luật thì doanh nghiệp bị cấm không được yêu cầu người tham gia mua hàng hoặc đặt cọc một số tiền để được quyền tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp. Trên thực tế vẫn có một số doanh nghiệp thường tìm mọi cách để người tham gia bán hàng đa cấp mua hàng, đóng tiền trước hoặc ngay sau khi ký hợp đồng bán hàng đa cấp để được quyền tham gia mạng lưới. Nhiều doanh nghiệp thu lợi nhuận chủ yếu từ số tiền này và chia cho những người có công tuyển dụng. Bản chất của những doanh nghiệp này là lấy tiền của người này để chia cho người khác và đến khi không tuyển thêm được người mới hoặc người được tuyển không tiếp tục mua hàng thì doanh nghiệp cũng không tồn tại được.

Ba là: Hứa hẹn, vẽ ra những khoản thu nhập khổng lồ: Một số doanh nghiệp bán hàng đa cấp lôi kéo người dân tham gia bán hàng đa cấp bằng việc hứa hẹn trả những khoản lợi nhuận rất lớn chỉ bằng việc đầu tư tiền hay mua hàng của doanh nghiệp sau đó sẽ được hưởng hoa hồng hấp dẫn theo định kỳ mà không cần phải bán hàng hóa hay làm gì cả. Tuy nhiên bán hàng đa cấp chỉ là một hình thức bán hàng, phân phối hàng hóa chứ không phải là một hình thức đầu tư nên các khoản hoa hồng, lợi ích mà người tham gia nhận được đều phải dựa trên kết quả bán hàng của bản thân và kết quả bán hàng của người tuyến dưới. Do đó, người tham gia cần cẩn thận với mọi lời hứa hẹn về hoa hồng mà không dựa trên kết quả bán hàng.

Bốn là: Bán hàng đa cấp nhưng không có hàng hóa: Một số doanh nghiệp bán hàng đa cấp yêu cầu người tham gia nộp tiền mua hàng nhưng không giao hàng hoặc đề nghị người tham gia ký giấy tự nguyện gửi hàng ở kho của doanh nghiệp. Hứa hẹn người tham gia bán hàng đa cấp vẫn được hưởng một số loại hoa hồng nhất định nhưng trên thực tế không có hoạt động bán hàng, không yêu cầu hay quan tâm đến việc bạn tiêu thụ sản phẩm.

Năm là: Tư vấn để người tham gia bán hàng đa cấp mua số lượng hàng hóa vượt quá khả năng tiêu thụ: Môt số doanh nghiệp giới thiệu, dụ dỗ người tham gia bán hàng đa cấp, tự bỏ tiền mua thật nhiều hàng hóa để được lên cấp bậc cao hơn để nhận được nhiều hoa hồng, tiền thưởng hơn. Tuy nhiên, dù đã được lên cấp cao nếu không tiêu thụ được hàng hóa và không phát sinh việc mua hàng thì người kinh doanh bán hàng đa cấp sẽ không tiếp tục được hưởng hoa hồng. Nhiều người tham gia do mua quá nhiều hàng hóa mà không tiêu thụ được, khi muốn trả lại hàng thì doanh nghiệp tìm mọi cách trì hoãn để người tham gia không trả lại hàng hóa cho doanh nghiệp, do đã hết thời hạn 30 ngày kể từ ngày người tham gia bán hàng đa cấp nhận hàng theo quy định của pháp luật.

Sáu là: Thổi phồng về công dụng của hàng hóa kinh doanh theo phương thức đa cấp: Một số doanh nghiệp bán hàng đa cấp thường quảng cáo thổi phồng công dụng của hàng hóa kinh doanh theo phương thức đa cấp so với công dụng thực tế được cơ quan nhà nước xác nhận để người tham gia, người tiêu dùng tin và mua hàng, tham gia hệ thống bán hàng đa cấp (đặc biệt là giới thiệu quảng cáo thực phẩm chức năng lại có tác dụng như một loại thuốc điều trị, chữa bệnh hoặc thậm chí như thần dược phòng và chống được cả các bệnh ung thư).

Biến tướng của kinh doanh đa cấp. Ảnh: Internet

Quy định của pháp luật, xử lý về hành vi vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp

Từ ngày 01/01/2018, việc vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức da cấp có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 1 điều 51 Luật số 12/2017/QH14 luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự số 100/2015/QH-13 (Điều 217a) cụ thể như sau:

Phạt từ 500 triệu đồng đến 01 tỷ đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm đối với hành vi tổ chức hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp mà không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp (BHĐC) hoặc không đúng với nội dung giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp thuộc một trong các trường hợp quy định tại Luật.

Phạt từ 1 tỷ đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm khi phạm tội thuộc các trường hợp theo quy định tại Luật.     

Người phạm tội còn có thể bị phạt từ 100 triệu đồng đến 500 triệu đồng, cấm hành nghề hoặc công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm theo quy định tại điều Luật.

Những lưu ý đối với người tham gia bán hàng đa cấp khi doanh nghiệp chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp.

- Để đảm bảo quyền lợi của mình khi doanh nghiệp chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp thì người tham gia bán hàng đa cấp có thể và tiến hành các bước sau:

Bước 1: Nếu có bất kỳ khiếu nại về việc doanh nghiệp chưa hoàn thành các nhiệm vụ theo hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp đã ký kết thì người tham gia bán hàng đa cấp có thể liên hệ, gửi yêu cầu tới trụ sở chính của doanh nghiệp để đề nghị giải quyết quyền lợi theo quy định của Nghị định về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp.

Bước 2: Liên hệ với cơ quan có thẩm quyền.

Trường hợp nhà phân phối/người tham gia bán hàng đa cấp đã liên hệ và thực hiện Bước một nhưng doanh nghiệp không giải quyết hoặc giải quyết không thỏa đáng.

Nếu doanh nghiệp bán hàng đa cấp có dấu hiệu lừa đảo hoặc vi phạm pháp luật hình sự nhà phân phối/người tham gia bán hàng đa cấp cần trình báo ngay với cơ quan Công an để được bảo vệ.

Người phân phối/ người tham gia bán hàng đa cấp nộp đơn đến cơ quan tòa án có thẩm quyền để khởi kiện và yêu cầu bồi thường theo quy định của pháp luật trên cơ sở hợp đồng ký kết giữa các bên.