Tăng cường trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng trên địa bàn huyện Thanh Hà

Luật Phổ biến giáo dục pháp luật  năm 2012 ra đời, ghi nhận: Ngày 09 tháng 11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mục đích của ngày này là nhằm tôn vinh Hiến pháp và pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật đối với cán bộ, công chức, viên chức, và toàn thể nhân dân.

Pháp luật trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng luôn được đề cao, nhằm mục đích đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những người tham gia quan hệ pháp luật. Trong mô hình nhà nước hiện hành, song hành với trách nhiệm của các cơ quan tư pháp như Toà án, Viện kiểm sát, Công an, Thi hành án dân sự thì trợ giúp pháp lý là một thiết chế quan trọng trong việc đảm bảo quyền và lợi ích cho người dân. Luật trợ giúp pháp lý năm 2017 có hiệu lực từ 01/01/2018 tiếp tục khẳng định vai trò của công tác trợ giúp pháp lý, quy định phù hợp hơn với thực tiễn thực hiện các quy định, chính sách của Nhà nước so với Luật trợ giúp pháp lý năm 2006. Trong luật nêu rõ, chính sách của nhà nước Việt Nam xác định Trợ giúp pháp lý là trách nhiệm của Nhà nước. Tại Điều 2, Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 xác định rõ khái niệm: Trợ giúp pháp lý là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý trong vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật, góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật.

Ảnh nguồn: Internet

Các đối tượng được trợ giúp pháp lý cũng được quy định cụ thể bao gồm: Người có công với cách mạng; Người thuộc hộ nghèo, Trẻ em; Người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; Người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi; Người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo; hoặc những người có khó khăn về tài chính như: Cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ; Người nhiễm chất độc da cam; Người cao tuổi; Người khuyết tật; Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là bị hại trong vụ án hình sự; Nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình; Nạn nhân của hành vi mua bán người theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người; Người nhiễm HIV (Điều 7 luật trợ giúp pháp lý năm 2017).

Trên cơ sở đó, các cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn huyện Thanh Hà luôn xác định rõ: trách nhiệm xác định các trường hợp được trợ giúp pháp lý, hướng dẫn, giới thiệu người được trợ giúp pháp lý là của các cơ quan tiến hành tố tụng, Trưởng Nhà tạm giữ, Phó trưởng nhà tạm giữ đang trực tiếp thụ lý hồ sơ vụ án hoặc giữ người đang bị tạm giữ. Trong quá trình thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, Kiểm sát viên được phân công qua nghiên cứu hồ sơ vụ án xét thấy các bị can, bị cáo hoặc nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động,...; người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong vụ án hành chính thuộc trường hợp cần trợ giúp pháp lý; chủ động yêu cầu cơ quan đang thụ lý giải quyết vụ án, vụ việc hướng dẫn, giới thiệu người được trợ giúp pháp lý đến Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh. Cụ thể, trong 08 tháng đầu năm 2018 (01/01/2018 đến 31/8/2018), có 07/80 vụ hình sự ở giai đoạn điều tra, 07/70 vụ án hình sự, 01 vụ án dân sự ở giai đoạn xét xử có sự tham gia của Trợ giúp viên pháp lý. Các vụ án có sự tham gia của trợ giúp viên pháp lý đều nhận được sự ủng hộ của những người tham gia tố tụng trong vụ án và các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng, đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp không những của những người được trợ giúp pháp lý mà còn cả những người tham gia tố tụng khác trong vụ án.

Viện kiểm sát nhân dân huyện Thanh Hà coi việc xác định các trường hợp cần trợ giúp pháp lý là một nhiệm vụ quan trọng trong hoạt động thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người tham gia tố tụng, sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả trong mối quan hệ với các cơ quan tư pháp và Trung tâm trợ giúp pháp lý, góp phần xây dựng nhà nước Pháp quyền xã hội chủ nghĩa, chung sức phát triển đất nước.