Bộ luật hình sự 2015: Xóa án tích đối với người chưa thành niên bất lợi hơn người thành niên?
Thứ năm - 28/07/2016 20:38
Theo quy định tại khoản 2 Điều 70 BLHS năm 2015, về đương nhiên được xóa án tích, đã quy định:
“2. Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:
a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
b) 02 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
c) 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;...”
Quy định tại Khoản 2 Điều 70 BLHS 2015 được áp dụng đối với người thành niên khi phạm tội. Việc quy định thời hạn xóa án tích nói trên là căn cứ theo mức hình phạt của bản án đã tuyên đối với người bị kết án mà không phụ thuộc vào việc người đó bị xét xử về loại tội phạm nào, tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng.
Tuy nhiên theo quy định tại Khoản 2 Điều 107 BLHS 2015 về xóa án tích đối với người chưa thành niên, đã quy định:
“2. Người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì đương nhiên xoá án tích nếu trong thời hạn 03 năm tính từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án mà người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới.”
Quy định tại Khoản 2 Điều 107 BLHS 2015 được áp dụng đối với người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội. Việc quy định thời hạn đương nhiên xóa án tích 03 năm nói trên là căn cứ vào việc người đó bị xét xử về loại tội phạm nào (tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hay tội phạm đặc biệt nghiêm trọng) mà không phụ thuộc vào mức hình phạt của bản án đã tuyên đối với người bị kết án.
Như vậy so sánh hai điều luật nói trên, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy, nếu như một người thành niên bị xử phạt 05 năm tù và một người chưa thành niên phạm tội rất nghiêm trọng do cố ý cũng bị xử phạt 05 năm tù (Xử dưới khung hình phạt), thì thời hạn đương nhiên xóa án tích đối với người chưa thành niên là 03 năm, bất lợi hơn người thành niên mà thời hạn đương nhiên xóa án tích của người này chỉ là 02 năm.
Đây là bất cập lớn trong Bộ luật hình sự 2015, rất cần có sự sửa đổi để đảm bảo nguyên tắc xử lý đối với người chưa thành niên: “Việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải bảo đảm lợi ích tốt nhất của người dưới 18 tuổi và chủ yếu nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội”.