Công tác kiểm sát việc Xử lý hình sự đối với người chưa thành niên phạm tội từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi theo Bộ luật hình sự 2015

Ngày 18/12/2015 Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký Lênh công bố thi thành Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 (sau đây gọi là Bộ luật hình sự năm 2015).
Trước đó ngày 27/11/2015 Quốc hội ra Nghị quyết số 109/2015/QH13 về việc thi hành Bộ luật hình sự; Điều 2 điểm đ, e quy định: Kể từ ngày Bộ luật hình sự năm 2015 được công bố: đ) Không xử lý về hình sự đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi về tội phạm không được quy định tại khoản 2 Điều 12 và các điểm b, c khoản 2 Điều 14 của Bộ luật hình sự năm 2015; nếu vụ án đã được khởi tố, đang điều tra, truy tố, xét xử thì phải đình chỉ; trong trường hợp người đó đã bị kết án và đang chấp hành hình phạt hoặc đang được tạm đình chỉ thi hành án, thì họ được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại; nếu người bị kết án chưa chấp hành hình phạt hoặc đang được hoãn thi hành án, thì được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt;  e) Những người đã chấp hành xong hình phạt hoặc được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt hoặc phần hình phạt còn lại theo quy định tại điểm d và điểm đ khoản này, thì đương nhiên được xóa án tích.
Điều 12 khoản 2 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định:  Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết ngưởi, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tội hiếp dâm, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, tội cướp tài sản, tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều  kiện sau:a) Điều 143( tội cưỡng dâm); Điều 150(tội mua bán người);Điều 151(tội mua bán người dưới 16 tuổi); b)Điều 170(tội cưỡng đoạt tài sản);Điều 171(tội cướp giật tài sản); Điều 173(tội trộm cắp tài sản); Điều 178(tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản); c) Điều 248 (tội sản xuât suất phép chất ma túy);Điều 249( tội tàng trữ trái phép chất ma túy);Điều 250(tội vận chuyển trái phép chất ma túy); Điều 251(tội mua bán trái phép chất ma túy);Điều 252(tội chiếm đoạt chất ma túy); d)Điều 265(tội tổ chức đua xe trái phép); Điều 266(tội đua xe trái phép); đ)Điều 285 (tội sản xuất, mua bán,công cụ, thiết bị, phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật; Điều 286(tội phán tán chương trình tin học gây hại cho haotj động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện tiện điện tử);Điều 287(tội cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử); Điều 289(tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác); Điều 290(tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản); e)Điều 299(tội khủng bố); Điều 303(tội phá hủy công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia);Điều 304(tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng phương tiện kỹ thuật quân sự)
Điều 14 khoản 2 điểm b và c Bộ luật hình sự năm 2015 quy định: Người chuẩn bị phạm một trong các tội sau đây thì phải chịu trách nhiệm hình sự ….b) Điều 123 (tội giết người); Điều 134 (tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác); c) Điều 168 (tội cướp tài sản);Điều 169( tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản).
Điều 9 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định: … 3)Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội rất lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù. 4) Tội phạm đặc biệt  nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đặc biệt lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy từ trên 17 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình
Theo các quy định trên, thì từ ngày 18/12/2015, Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự trong các trường hợp như sau: Phạm  06 tội là các tội:  giết ngưởi; tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác; tội hiếp dâm; tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi; tội cướp tài sản; tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; Phạm 22 tội khi thuộc loại tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng trong các trường hợp; Phạm 04 tội trong giai đoạn chuẩn bị phạm tội.
Vụ án hình sự, việc thi hành án hình sự đang, đã tiến hành, áp dụng đối với  Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải được đình chỉ, miễn chấp hành hình phạt, đương nhiên được xóa án tích.
Thực hiện kịp thời quy định của Bộ luật hình sự 2015 kể từ ngày được công bố, là một biện pháp quan trọng để thực hiện được nhiệm vụ phòng, chống oan, sai, chống bỏ lọt tội phạm được quy định tại Nghị quyết 96/2015/QH13 ngày 26/6/2015 và Chỉ thị 04/2015/CT-VKSTC  ngày 10/7/2015 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao; đồng thời đảm bảo quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp cho người chưa thành niên, theo đó hoạt động kiểm sát cần triển khai thực hiện ngay một số công việc sau:
Thứ nhất Chủ động rà soát, yêu cầu các cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan thi hành án hình sự rà soát số tố giác, tin báo về tội phạm đang xác minh; số vụ án hình sự đang điều tra, vụ án đã kết thúc điều tra, vụ án tạm đình chỉ, vụ án chuẩn bị xét xử nói chung và vụ án liên quan đến người chưa thành niên để đình chỉ điều tra, đình chỉ xét xử,  miễn chấp hành hình phạt theo quy định.
 Thứ hai Tăng cường phối hợp với Cơ quan điều tra, Tòa án  thực hiện Nghị quyết thực hiện Bộ luật hình sự 2015; Từ việc tổ chức  quán triệt, học tập cho lực lượng Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán; đến việc phân loại, xử lý giải quyết tố giác tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; việc điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự; đưa những nội dung này là nội dung trọng tâm cần phối hợp công tác  năm 2016.
 Thứ ba Tăng cường tuyên truyền pháp luật hình sự, pháp luật tố tụng hình sự  năm 2015 khi thực hiện chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trong hình sự, qua việc chủ động phối hợp liên ngành xác định giải quyết án trọng điểm, xét xử lưu động, tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm…, thông qua việc động viên khuyến khích cán bộ công chức, nghiên cứu học tập, viết bài, đưa tin… trên các phương tiện truyền thông, trang tin điện tử của ngành.