Một số vấn đề về bảo vệ bí mật Nhà nước trong ngành kiểm sát nhân dâ

Bảo vệ bí mật Nhà nước là một nhiệm vụ rất quan trọng; mọi cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã hội, tổ chức kinh tế, tổ chức khác, đơn vị vũ trang, nhân dân và mọi công dân đều có nghĩa vụ, trách nhiệm bảo vệ bí mật Nhà nước. Bí mật Nhà nước là những tin về vụ, việc, tài liệu, vật, địa điểm, thời gian, lời nói có nội dung quan trọng thuộc lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, kinh tế, khoa học công nghệ và các lĩnh vực khác mà Nhà nước không công bố hoặc chưa công bố mà nếu bị tiết lộ gây nguy hại cho Nhà nước. Căn cứ tính chất, mức độ quan trọng của tin và hậu quả tác hại khi bị tiết lộ, bí mật Nhà nước phân thành 3 loại với 3 độ mật khác nhau (Tuyệt mật, Tối mật và Mật) và căn cứ vào nội dung phản ánh của thông tin bí mật, bí mật Nhà nước được phân chia thành các lĩnh vực khác nhau[1].

Theo Quyết định số 1180/QĐ-TTg ngày 04/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục bí mật Nhà nước thuộc VKSND, thì tài liệu của ngành được quy định hai cấp độ Tối mật và Mật; cụ thể như sau:

- Bí mật Nhà nước độ Tối mật thuộc VKSND gồm:

+ Báo cáo, văn bản của VKSND xin ý kiến của Quốc hội, cơ quan nhà nước, cấp ủy, tổ chức đảng có thẩm quyền và văn bản trao đổi với các cơ quan bảo vệ pháp luật về công tác THQCT, KSHĐTP, phương hướng giải quyết đối với các vụ việc, vụ án xâm phạm an ninh quốc gia; vụ việc, vụ án đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm trật tự, an toàn xã hội; vụ việc, vụ án tham nhũng, chức vụ nghiêm trọng; vụ việc, vụ án dư luận xã hội đặc biệt quan tâm.

+ Chỉ thị, nghị quyết, phương án, kế hoạch, kết luận, thông báo, văn bản chỉ đạo của VKSND về công tác THQCT, KSHĐTP đối với các vụ việc, vụ án xâm phạm an ninh quốc gia; vụ việc, vụ án đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm trật tự, an toàn xã hội; vụ việc, vụ án tham nhũng, chức vụ nghiêm trọng; vụ việc, vụ án dư luận xã hội đặc biệt quan tâm chưa công khai.

+ Nội dung, văn bản họp Ủy ban kiểm sát của VKSND các cấp về phương hướng chỉ đạo xử lý các vụ việc, vụ án xâm phạm an ninh quốc gia; vụ việc, vụ án đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm trật tự, an toàn xã hội; vụ việc, vụ án tham nhũng, chức vụ nghiêm trọng; vụ việc, vụ án dư luận xã hội đặc biệt quan tâm.

+ Phương án, kế hoạch, báo cáo, văn bản về triển khai lực lượng, phương tiện, biện pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp, tội phạm tham nhũng, chức vụ xảy ra trong hoạt động tư pháp đặc biệt nghiêm trọng hoặc được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm.

- Bí mật Nhà nước độ Mật thuộc VKSND gồm:

+ Kế hoạch, nội dung phối hợp công tác liên ngành của VKSND với các cơ quan có thẩm quyền về đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia; tội phạm xâm phạm trật tự, an toàn xã hội đặc biệt nghiêm trọng; tội phạm tham nhũng, chức vụ nghiêm trọng; tội phạm dư luận xã hội đặc biệt quan tâm chưa công khai.

+ Quan điểm, ý kiến của Kiểm sát viên VKSND tối cao, thành viên Ủy ban kiểm sát VKSND tối cao, Ủy ban kiểm sát VKSND cấp cao, kết luận của Viện trưởng, Phó Viện trưởng VKSND tối cao, Viện trưởng, Phó Viện trưởng VKSND cấp cao trong quá trình giải quyết đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chưa công khai; văn bản trao đổi nghiệp vụ của VKSND với các cơ quan tiến hành tố tụng về việc giải quyết vụ việc, vụ án xâm phạm an ninh quốc gia; vụ việc, vụ án đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm trật tự, an toàn xã hội; vụ việc, vụ án tham nhũng, chức vụ nghiêm trọng; vụ việc, vụ án dư luận xã hội đặc biệt quan tâm.

+ Thông tin, tài liệu về công tác THQCT, kiểm sát việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử; công tác kiểm sát thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự đối với các vụ việc, vụ án xâm phạm an ninh quốc gia; vụ việc, vụ án đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm trật tự, an toàn xã hội; vụ việc, vụ án tham nhũng, chức vụ nghiêm trọng; vụ việc, vụ án dư luận xã hội đặc biệt quan tâm[2].

+ Thông tin, tài liệu về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp thuộc thẩm quyền của Viện kiểm sát nhân dân[3].

+ Thông tin, tài liệu về kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp của các cơ quan tư pháp[4].

+ Nội dung, phương án đàm phán, tiếp xúc cấp cao giữa VKSND tối cao với các quốc gia, vùng lãnh thổ và tổ chức quốc tế về hoạt động tương trợ tư pháp hình sự trong giải quyết đối với các vụ việc, vụ án xâm phạm an ninh quốc gia; vụ việc, vụ án đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm trật tự, an toàn xã hội; vụ việc, vụ án tham nhũng, chức vụ nghiêm trọng; vụ việc, vụ án dư luận xã hội đặc biệt quan tâm chưa công khai.

+ Báo cáo của VKSND tối cao với cơ quan đảng, cơ quan nhà nước có thẩm quyền về chủ trương, định hướng lớn liên quan đến tổ chức, hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân chưa công khai.

- Quá trình thực hiện các nội dung liên quan đến bảo vệ bí mật Nhà nước trong ngành, cần lưu ý các nội dung sau:

+ Phải chấp hành đúng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và Viện trưởng VKSND tối cao về bảo vệ bí mật Nhà nước, đặc biệt là Chỉ thị số 02/CT-VKSTC ngày 14/01/2020 của Viện trưởng VKSND tối cao về công tác bảo vệ bí mật Nhà nước trong ngành KSND[5].

+ Thực hiện đúng quy định về xây dựng, ban hành văn bản có nội dung bí mật NN từ khi đề xuất, trình duyệt, xác định độ mật, in sao, phát hành, bảo quản, lưu trữ tài liệu mật. Việc soạn thảo văn bản mật phải thực hiện trên máy vi tính không kết nối Internet. Các văn bản mật phải chuyển qua đường cơ yếu và theo pháp luật quy định, không được trao đổi thông tin có nội dung bí mật trên các phương tiện liên lạc không bảo mật.

+ Tăng cường công tác bảo vệ an ninh chính trị nội bộ. Thực hiện việc phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí về việc bảo vệ bí mật NN đúng quy định của Pháp luật và Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 313/QĐ-VKSTC ngày 04/7/2018 của VKSND tối cao về việc phát ngôn và cung cấp thông tin trong ngành KSND.

+ Chấp hành đúng quy định của pháp luật và của Viện trưởng VKSND tối cao về việc mang tài liệu ra nước ngoài thuộc danh mục bí mật NN dùng vào việc hội nghị, hội thảo quốc tế, đàm phán, ký kết các hiệp ước với nước ngoài.

+ Người soạn thảo văn bản phải đề xuất với Thủ trưởng trực tiếp về độ mật theo đúng danh mục; người duyệt, ký văn bản chịu trách nhiệm việc đóng dấu độ mật, số bản phát hành, phạm vi lưu hành đối với phim, băng đĩa nội dung mật phải niêm phong có biên bản ghi rõ tên vật kèm theo.

+ Tài liệu phải thu hồi thì thực hiện đóng dấu tài liệu thu hồi được phát ra trong thời gian nhất định, người được sử dụng chỉ sử dụng trong thời hạn quy định rồi nộp lại cho nơi phát tài liệu.

+ Việc giao, nhận tài liệu mang bí mật Nhà nước phải vào sổ, lập phiếu gửi, làm bì đúng quy định, đóng dấu ký hiệu độ mật[6].

+ Niêm phong tài liệu “Tuyệt mật”, “Tối mật” gửi đi phải đúng quy định. Dấu niêm phong đóng một nửa trên si hoặc giấy niêm phong, một nửa trên bì, dùng mực dấu màu đỏ tươi.

+ Việc tiếp nhận văn bản mật gửi đến phải thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các quy trình, quy định về bảo mật[7].

+ Việc bảo đảm bí mật trong thông tin liên lạc và thông tin đại chúng cần lưu ý: Đường truyền Internet phải được bảo mật để đảm bảo an toàn, an ninh thông tin. Mọi nội dung thuộc bí mật Nhà nước trong ngành KSND đều phải mã hóa chuyển qua đường cơ yếu. Mọi trường hợp trao đổi, cung cấp thông tin có nội dung bí mật Nhà nước cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân phải được sự đồng ý của Thủ trưởng cơ quan, đơn vị và phải chịu trách nhiệm đối với việc cung cấp thông tin./.