Người bị tạm giữ, tạm giam có quyền bầu cử và trách nhiệm của Viện kiểm sát nhân dân các cấp
Thứ năm - 12/05/2016 20:45
Ngày 22/5/2016 toàn dân sẽ đi bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp. Một câu hỏi cần đặt ra là những người đang bị tạm giữ, tạm giam có được bầu cử không? VKSND các cấp phải làm gì?
Mặc dù Luật thi hành tạm giữ, tạm giam có qui định người bị tạm giữ, tạm giam có quyền bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp tại Điều 9, nhưng đến ngày 01/7/2016 Luật thi hành tạm, giữ tạm giam mới có hiệu lực thi hành. Trong khi đó Nghị định 89/NĐ-CP của chính phủ đang có hiệu lực thì không có qui định những người đang bị tạm giữ, tạm giam có quyền bầu cử. Như vậy, nếu chỉ căn cứ vào các qui định của Pháp luật về tạm giữ tạm giam thì người đang bị tạm giữ, tạm giam không có quyền bầu cử.
Tuy vậy, Hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 đã qui định “ Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự luật định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật”- Điều 31. Có nghĩa là hầu hết người đang bị tạm giữ, tạm giam ( trừ các trường hợp tạm giam để bảo đảm thi hành án, sau khi bản án có hiệu lực pháp luật) vẫn được coi là người không có tội. Điều đó cũng có nghĩa, họ vẫn được hưởng quyền của công dân- “ Công dân đủ mười tám tuổi trở lên có quyền bầu cử” Điều 27, Hiến pháp năm 2013. Mặt khác, tại Điều 30, Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân có hiệu lực từ 01/9/2015 có qui định “ 1. Người đang bị tước quyền bầu cử theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, người bị kết án tử hình đang trong thời gian chờ thi hành án, người đang chấp hành hình phạt tù mà không được hưởng án treo, người mất năng lực hành vi dân sự thì không được ghi tên vào danh sách cử tri.”Điều đó có nghĩa, những người đang bị tạm giữ, tạm giam có quyền bầu cử.
Điều 4, Luật tổ chức VKSND qui định: “…2. Viện kiểm sát nhân dân kiểm sát hoạt động tư pháp nhằm bảo đảm: …Việc bắt, tạm giữ, tạm giam, thi hành án phạt tù, chế độ tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù theo đúng quy định của pháp luật; quyền con người và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của người bị bắt, tạm giữ, tạm giam, người chấp hành án phạt tù không bị luật hạn chế phải được tôn trọng và bảo vệ;” vì vậy, theo tôi VKSND các cấp cần kiểm sát hoạt động của các nhà tạm giữ, trại tạm giam để bảo đảm những người tạm giữ, tạm giam được phát thẻ cử tri, được biết về danh sách, tiểu sử những người ứng cử, được bỏ phiếu bầu cử. VKSNDTC cần có văn bản hướng dẫn hoạt động kiểm sát việc bầu cử đối với những người tạm giữ, tạm giam cho VKSND cấp tỉnh, cấp huyện, trong đó cần nêu rõ việc những người đang tạm giam để bảo đảm thi hành án, khi bản án có hiệu lực pháp luật nhưng chưa có quyết định thi hành án thì có được bầu cử không?