Sai sót trong quy định tại điều 304 và điều 306 Bộ luật hình sự năm 2015

Bộ luật hình sự 2015 được quốc hội ban hành ngày 27/11/2015 quy định về tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự; Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ và các vũ khí khác có tính năng tác dụng tương tự tại Điều 304 và Điều 306 được thay thế cho Điều 230, Điều 233 của Bộ luật hình sự 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009.
Tại khoản 1 Điều 304 về Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự, Bộ luật hình sự 2015 được quy định như sau:
“1. Người nào chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 07 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:
a) Có tổ chức;
b) Vật phạm pháp có số lượng: từ 03 đến 10 khẩu súng ngắn, súng trường, súng tiểu liên; từ 01 đến 05 khẩu súng bộ binh khác như trung liên, đại liên, súng máy cao xạ 12,7 ly đến 25 ly, súng B40, B41; từ 05 đến 15 quả mìn, lựu đạn; từ 03 đến 10 quả đạn cối, đạn pháo; từ 300 đến 1.000 viên đạn bộ binh cỡ 11,43 ly trở xuống; từ 200 đến 600 viên đạn súng máy cao xạ cỡ 12,7 ly đến 25 ly; từ 10 kilôgam đến 30 kilôgam thuốc nổ các loại hoặc từ 1.000 đến 3.000 nụ xuỳ hoặc ống nổ; từ 3.000 mét đến dưới 10.000 mét dây cháy chậm, dây nổ...
3.
đ) Vật phạm pháp có số lượng: .... từ trên 31 kilôgam đến 100 kilôgam thuốc nổ các loại; .....”
 
Tại Điều 306 BLHS 2015 quy định:
“1. Người nào chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ và các loại vũ khí khác có tính năng, tác dụng tương tự như súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có 11 đơn vị súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ hoặc vũ khí không thuộc danh mục vũ khí do Chính phủ ban hành nhưng có tính năng, tác dụng tương tự như vũ khí quân dụng trở lên;
....”
Pháp lệnh quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ số 16/2011/UBTVQH12 ngày 30/06/2011 quy định tại Điều 3 về giải thích từ ngữ:
“1. Vũ khí gồm vũ khí quân dụng, súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao và các loại vũ khí khác có tính năng, tác dụng tương tự.
2. Vũ khí quân dụng gồm:
a) Súng cầm tay hạng nhỏ là vũ khí được thiết kế cho cá nhân sử dụng gồm súng ngắn, súng trường, súng tiểu liên, súng trung liên và các loại súng khác có tính năng, tác dụng tương tự;
b) Vũ khí hạng nhẹ gồm súng đại liên, súng cối dưới 100 mi-li-mét, (mm), súng ĐKZ, súng máy phòng không dưới 23 mi-li-mét (mm), súng phóng lựu, tên lửa chống tăng cá nhân, tên lửa phòng không vác vai, các loại vũ khí hạng nhẹ khác có tính năng, tác dụng tương tự;
c) Các loại bom, mìn, lựu đạn, đạn, ngư lôi, thủy lôi, hỏa cụ;
d) Vũ khí không thuộc danh mục vũ khí do Chính phủ ban hành nhưng có tính năng, tác dụng tương tự như vũ khí quân dụng.
3. Súng săn là súng dùng để săn bắn gồm súng kíp, súng hơi, các loại súng khác có tính năng, tác dụng tương tự.
4. Vũ khí thô sơ gồm các loại dao găm, kiếm, giáo, mác, lưỡi lê, đao, mã tấu, quả đấm, quả chùy, cung, nỏ.
5. Vũ khí thể thao là súng và các loại vũ khí thô sơ dùng để luyện tập, thi đấu thể thao....”
Như vậy, nhìn vào các quy định trên ta nhận thấy hành vi chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt những vũ khí không thuộc danh mục vũ khí do Chính phủ ban hành nhưng có tính năng, tác dụng tương tự như vũ khí quân dụng với số lượng từ 01 – 10 đơn vị không được nhắc đến trong cả hai điều luật 304, 306 Bộ luật hình sự 2015 mà chỉ quy định từ 11 đơn vị vũ khí không thuộc danh mục vũ khí do Chính phủ ban hành nhưng có tính năng, tác dụng tương tự như vũ khí quân dụng trở lên trong Điều 306. Vậy khi trong thực tế khi xảy ra tình huống có hành vi chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí tương tự như vũ khí quân dụng như súng tự chế, súng bút, súng bắn đạn ghém... với số lượng từ 1 – 10 đơn vị thì các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ xử lý như thế nào khi không có quy định của pháp luật để áp dụng? Việc quy định thiếu sót này sẽ gây ra những khó khăn, vướng mắc cho công tác khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự về hành vi này. Và theo nhận xét của riêng tôi thì phần về vũ khí không thuộc danh mục vũ khí do Chính phủ ban hành nhưng có tính năng, tác dụng tương tự như vũ khí quân dụng nên được quy định trong điều 304 thì hợp lý hơn.
Thêm vào đó, tại khoản 1 Điều 306 có nhắc đến hành vi chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt các loại vũ khí khác có tính năng, tác dụng tương tự như súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, nhưng tuy nhiên trong quy định tăng nặng ở khoản 2 thì luật lại không hề nhắc đến các loại vũ khí này. Như vậy Điều 306 đã bỏ sót mất việc quy định về khung tăng nặng cho các loại vũ khí này. Theo ý kiến của tôi, nên thay đổi điểm b khoản 2 Điều 306 thành:
“ Có 11 đơn vị súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ hoặc các loại vũ khí khác có tính năng, tác dụng tương tự như súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao trở lên;”
Ngoài ra, khi xem xét quy định tại  điểm b khoản 2 và điểm đ khoản 3 Điều 304 Bộ luật hình sự 2016:
“2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:
b) Vật phạm pháp có số lượng: ...... từ 10 kilôgam đến 30 kilôgam thuốc nổ các loại ....
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:
...
đ) Vật phạm pháp có số lượng: ..... từ trên 31 kilôgam đến 100 kilôgam thuốc nổ các loại; .....
Nhận thấy rằng Điều 304 đã quy định thiếu sót vì khi vật phạm pháp có số lượng từ trên 30 kilôgam đến 31 kilôgam thuốc nổ các loại thì cơ quan tố tụng sẽ truy cứu trách nhiệm hình sự ở khoản nào?
Trên đây là quan điểm của cá nhân tôi về sai sót trong quy định tại hai điều 304 và Điều 306 Bộ luật hình sự 2015, xin trao đổi cùng các đồng nghiệp để nghiên cứu, áp dụng thực hiện trong công tác kiểm sát các hoạt động tư pháp.